Nöbetçi Eczaneler
Bruksizm(Diş Gıcırdatma), genellikle uyku sırasında dişleri bilinç dışı bir şekilde sıkarak yapılan bir eylemdir. Bu normal olmayan bir durumdur ve oldukça rahatsız edici bir ses ortaya çıkar.
Bruksizmin genetik olduğu düşünülmekte ve toplumda ortalama olarak her 5 kişiden 2 sinde bulunmaktadır.
Bruksizmi olan kişilerin yüzde 5 ile 10 arası bir kısmı dişlerine uyguladıkları kuvvet sonucu dolguların ve dişlerin kırılması gibi zararlara yol açabilmekte, bir kısmı da çene eklemi disfonksiyonlarından şikayetçi olmakta ve sabahları sebepsiz başağrısı ve yüz ağrıları çekmektedirler.
Bruksizmin psikolojik ve fiziksel bir çok sebebi olabilmektedir, fakat bunlar arasında en öncelikli olanı strestir. Stresin arttığı dönemlerde bruksizmde şiddetlenir. Bazen de dişlerdeki kapanış bozuklukları da sebep olabilmektedir.
Bruksizm için uygulanan tedavi yöntemleri nelerdir?
Meydana gelen diş gıcırdatma rahatsızlığının sürekli olmaması için “gece koruyucusu” adı verilen slikon yapılı diş plakları kullanılır. Bu yöntem; bazı kişilerde gerekli tedaviyi sağlarken, bazı kişiler için ise yetersiz kalmaktadır. Yetersiz kaldığı durumlarda, kişide var olan diş gıcırdatma probleminin düzeyine göre; kas gevşetici ilaçlar, psikoterapi, eksik dişler için protez uygulaması, hatalı dolgu ve kaplamaların değiştirilmesi seçenekleri izlenebilir.
Peki, bu rahatsızlığın varlığı nasıl anlaşılır?
Kişinin, ağız ve diş sağlığı muayenesi esnasında, sorulan sorulara verdiği cevaplar değerlendirildiğinde, diş gıcırdatma rahatsızlığının belirtileri görülebilir. Bu sorulara göz atalım.
- Uyurken, ailenden birisi dişlerini gıcırdattığını söyledi mi?
- Omuz ve boyun bölgende ağrı hissediyor musun?
- Eklem bölgelerinden kilk gibi sesler geliyor mu?
- Uuykundan uyandığın zaman; çene ekleminde, yüz kaslarında, kulaklarında ağrı ya da yorgunluk hissediyor musun?
- Dişlerinde hassasiyet var mı?
Bu soruların yanıtlarına göre; kişinin diş gıcırdatma sorununun olup olmadığı tespit edilebilir.
Diş hekimine ne sıklıkla gidilmelidir?
Kişiler, stresten uzak kaldıkları takdirde bruksizm oluşumunu engelleyebilirler. Bu rahatsızlığın bulguları genellikle uzun vadede görülmeye başlayacağı ve kişinin bir bilgisi olmayacağı için yılda en az iki kez diş hekiminizi ziyaret etmeniz önerilir.
Uykuda Diş Gıcırdatma Nedenleri Nelerdir?
Uykuda diş gıcırdatma olayının istemsiz yapıldığı bilinmektedir. Genelde bu sıkıntı bir nedene değil, birkaç farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenler sistematik, dişsel ve psikolojik olaylardan kaynaklanabilir. Bu nedenleri kısa bir açıklama ile yazının devamında bulabilirsiniz.
Sistematik Nedenler
Uykuda diş gıcırdatmanın alerji, yetersiz beslenme ve endokrin bozukluklarından kaynaklandığı zamanlar olmuştur. Sık görülen sistematik nedenlerden biri de bağırsakların dolu olmasıdır. Bağırsak duvarları dolulukla birlikte gerilecek ve bunun sonucunda beyne sinyal gönderecektir. Beyne gelen sinyaller, sindirim sisteminin çalışmasına neden olacaktır.
Bağırsaklar daha çok kasılacak, sindirim için gerekli enzimler salgılanacak, mide asidinde artış meydana gelecek, tükürük çoğalacak ve bunlara ek olarak çiğneme kasları kasılmaya başlayacaktır. Çiğneme kaslarının kasılması kişinin dişlerini sıkmasına ve bu sebeple de diş gıcırdatmasına neden olmaktadır.
Sinüzit hastalığı olan bir kişinin sürekli olarak burun akıntısı olabilmektedir. Bu yüzden nazofarenks ve orofarenks devamlı olarak uyarılıyordur. Bu sıkıntı diş gıcırdatmanın bir başka nedeni olmaktadır.
Buna ek olarak çocuklarda diş sürmesinin de diş gıcırdatmaya neden olduğu gözlemlenmiştir. Bu süreçte dişetinin baskı altında olması nedeniyle çevrede bulunan sinirler uyarılır ve çiğneme kasları kasılarak diş gıcırdatmayı ortaya çıkartır.
Dişsel Nedenler
Dişsel nedenler daha çok önceden yapılan bir diş tedavisinin kötü olmasıyla alakalıdır. Dişte olması gereken boyutlardan küçük veya büyük yapılan bir dolgu, ağız kapanmasına tam olarak ayarlanmamış bir protez diş ya da erken dişsel temaslar uykuda diş gıcırdatmaya neden olabilmektedir.
Bu yüzden diş dolgusu gibi diş tedavisi yaptıracağınız zamanlarda iyi bir diş hekimi seçmeniz daha sonrasında oluşacak olan problemleri ortadan kaldıracaktır.
Psikolojik Nedenler
İnsanın gün içerisinde bir şeyi kafasına takması veya genel olarak psikolojik bir sıkıntısı olması uykuda diş gıcırdatmasının nedenlerindendir. Buna ek olarak kuvvetli bir pişmanlık, uykusuz kalma, kıskançlık ve diğer her türlü stres hali diş gıcırdatma nedenleri arasındadır.
Uykuda diş gıcırdatma nedenleri arasında kişinin ruhsal yapısı da oldukça önemlidir. Eğer bir kişi agresif, aceleci ve işinin tam yapmak için büyük emekler harcayan bir kişiyse; bu durumların stres nedenleri arasında olması, bu kişilerde uykuda diş gıcırdatması ortaya çıkarmaktadır.
Diş Gıcırdatma Nasıl Geçer?
Diş gıcırdatma sorunu nedeni tespit edilip tedavi sürecine başlanması ile birlikte geçer. Bu sorunun tedavisinde günümüzde özellikle çene botoksu uygulaması yapılır ve bu uygulamaya ek olarak yardımcı aparatlarla ortalama 1 yıl gibi bir sürede sorun düzeltilir. Yani kısacası tedavisi olan bir rahatsızlıktır. Sadece kalıcı hasarlarla karşılaşmadan erken müdahale edilmesi gerekir.
Diş Gıcırdatma Aparatı
Diş gıcırdatma aparatı, diş sıkma sorunlarında kullanılan ve kişiye özel ölçülerle üretilen bir üründür. Bu ürün diş gıcırdatma sorunlarını ortadan kaldırmaz. Ne yazık ki aparatlara karşı böyle yanlış bir yargı vardır. Diş gıcırdatma aparatları tedavi sürecinde sizleri rahatlatmak ve özellikle diş gıcırdatma sorundan kaynaklı ortaya çıkan deformasyonları engellemek için kullanılır.
Bu aparatların belirli bir standart ölçüsü yoktur. Hastaların ağız ve çene ölçümleri alınarak hazırlanır. Bu ölçüler diş hekimi tarafından alınır ve laboratuvar ortamında oluşturulur. Bu aparatlar tedavi sürecinde hastaların yaşam koşullarını rahatlatmak için kullanılmaktadır. Dişlerde herhangi bir ağrı yapmaz ve dişlere hiçbir şekilde zarar vermemektedir.