Kahve, dünyada milyonlarca kişi tarafından tüketilen bir içecek olmasına rağmen, son yıllarda kahve tüketiminin sağlık üzerindeki etkileri hakkında pek çok araştırma yapılmıştır. Faydaları olduğu kadar zararları da bulunan kahvenin türü, tüketim şekli ve miktarı, vücutta farklı etkiler yaratabiliyor. Özellikle kanserle ilişkili olan kahve türleri, uzmanlar tarafından sıkça gündeme geliyor.
HAZIR KAHVE ÖĞÜTÜLMÜŞ KAHVEDEN İKİ KAT FAZLA AKRİLAMİD İÇERİYOR
Ülkemizde en çok tercih edilen kahve türü Türk kahvesi olsa da, son yıllarda hazır kahve, filtre kahve, espresso, latte ve cappuccino gibi farklı kahve türleri de yaygın olarak tüketilmeye başlandı. İngiltere'de en fazla tüketilen kahve türü olan hazır kahve, uzmanlar tarafından fazla tüketilmemesi gereken bir içecek olarak uyarılmakta. Bunun temel nedeni, hazır kahvenin öğütülmüş kahveden iki kat daha fazla akrilamid içermesidir.
Akrilamid, kahve çekirdekleri de dahil olmak üzere yüksek sıcaklıklarda pişirilen gıdalarda oluşan kimyasal bir bileşiktir. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), akrilamidi 'sorunlu insan kanserojeni' olarak sınıflandırmıştır. Yani, bu kimyasalın insanlarda kansere neden olabileceği kanıtlanmış bir durumdur. Gıda Standartları Ajansı (FSA) tarafından yapılan laboratuvar testlerine göre, beslenme yoluyla alınan akrilamidin hayvanlarda akciğer ve üreme kanserlerine yol açtığı gösterilmiştir.
Polonya'da yapılan 2013 tarihli bir çalışmada, hazır kahve ile taze çekilmiş kahve arasındaki farklar ortaya konmuş ve hazır kahvenin, taze kahveye kıyasla iki kat daha fazla akrilamid içerdiği belirlenmiştir. Ancak, McGill Üniversitesi araştırmalarına göre, günde yaklaşık on fincan hazır kahve içmeden akrilamidin sağlığınız üzerinde ciddi bir olumsuz etkisi olmayacağı ifade edilmiştir.
EN SAĞLIKLI KAHVE TÜRLERİ
Bununla birlikte, kahve tüketiminin sağlık üzerindeki olumlu etkileri de göz ardı edilmemelidir. Filtre kahve ve espresso türlerinin, sağlık açısından en faydalı kahveler arasında yer aldığı düşünülmektedir. Norveç'te yapılan 20 yıllık bir araştırma, günde dört fincan filtre kahve içmenin kalp sağlığına olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. Araştırma, bu miktarda filtre kahve tüketiminin kalp krizi riskini azalttığını ortaya koymuştur.
Öte yandan, espresso bazlı kahveler arasında yer alan cappuccino ve latte gibi içecekler de beynin sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabiliyor. İtalya’da yapılan 2023 tarihli bir araştırma, espressonun içeriğindeki bileşenlerin, Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen tau proteini birikmesini engellediğini ortaya koymuştur. Bu bulgu, Alzheimer hastalığı tedavisinde yeni yaklaşımlar geliştirilmesi adına umut verici bir adım olarak değerlendirilmektedir. Ancak, bu sonuçların insan vücudu üzerindeki etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiği de belirtiliyor.
ANTİOKSİDAN KAYNAĞI: KAHVE
Uzmanlar, kahvenin sadece akrilamid gibi zararlı bileşenler içermekle kalmadığını, aynı zamanda güçlü antioksidanlar barındırdığını da belirtiyor. Özellikle hazır kahve, öğütülmüş kahveye kıyasla daha fazla melanoidin içeriyor. Melanoidin, bağırsaklardaki bakteri çeşitliliğini artırarak bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve hastalıklara karşı koruyucu etki sağlıyor. Budapeşte'deki Semmelweis Üniversitesi'nden Dr. Pál Maurovich-Horvat, bu konuda şu açıklamayı yapmıştır: "Hazır kahve, içerdiği antioksidanlar sayesinde bağırsak sağlığını iyileştirir ve hastalıklara karşı koruyucu bir etki gösterir."
KAHVE TÜKETİMİNDE DENGEYİ SAĞLAMAK ÖNEMLİ
Sonuç olarak, kahvenin türü, içeriği ve tüketim miktarı sağlık üzerinde büyük etkiye sahiptir. Hazır kahve gibi türler, fazla miktarda akrilamid içerdiği için kanser riski taşıyabilirken, filtre kahve ve espresso gibi kahve türlerinin kalp sağlığını koruma ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıkları engelleme potansiyeli bulunuyor. Ayrıca, kahve, içerdiği antioksidanlarla hücre hasarını önleyebilir ve bağışıklık sistemini güçlendirebilir. Ancak, aşırı tüketimden kaçınmak ve dengeyi sağlamak, sağlıklı kahve tüketiminin anahtarını oluşturuyor
