Nöbetçi Eczaneler
Merhaba Dostlarım,
TCMB 01.12.2021 tarihindeki doğrudan müdahale sonrasında gerçekleşen haftalık yatırımcı toplantısında ki sunumu daha da önemli hale gelmişti. Yerli yatırımcıya yapılan sunumda, Ağustos ve Eylülde ki cari fazlaya dikkat çekildi ve cari işlemler dengesindeki iyileşmenin devam edeceği söylendi. Cari işlemler dengesinde ki kalıcı bir iyileşme için, yatırımları destekleyecek, ihracatı artıracak ve ithalatı zorlaştıracak politika ve önlemlere devam edileceğinin vurgusu yapıldı. Zaten faal olan yeni ekonomik modelimizde bu şekilde işliyor. İşte bu modelin yani mevcut para politikası duruşunun sonuçlarını 2022 yılının ilk yarısında ağırlıklı olarak görmeye başlayacakmışız.
TCMB sunumunda, dolara doğrudan yapılan müdahalenin sebebini de gerçekçi olmayan fiyat oluşumları ve yüksek volatilite olarak belirtti. Aslında yüksek volatilite dönemlerinde müdahalelerin devam edebileceğinin de sinyalini verdi.
Dikkatimi çeken diğer bir husus da TCMB’ nin kripto paraya giden belli bir kesimden rahatsızlık duyduğunu belirtmesiydi. Bakalım önümüzde ki dönemlerde bu konu ile ilgili neler yapılacak.
“Daha düşük seviyelerde gerçekleşecek enflasyon ile birlikte reel mevduat getirileri yüksek kalmaya devam edecek.” Bu cümleden benim anladığım, faizler yeniden enflasyondan yüksek hale gelecek ama bu faiz artırarak olmayacak, enflasyonu düşürerek bu denge sağlanacak. Demek ki belli bir seviye belirlenmiş enflasyon indirimlerinin son bulacağı diye tahmin ediyorum. Aslında daha önce de sorduğum soru geliyor aklıma, enflasyon ne zaman faiz oranları altına düşebilecek, kurların enflasyon üzerinde ki etkisi ne zaman azalacak, ithal ikame üretime geçiş hızımız nasıl olacak ve ihracata yönelik üretim için dövize bağlı girdi maliyetleri sorunumuz ne olacak…
————————————————————————————————————————————–
“Milli Birlik ve Dayanışma Harcı” vurgusu ile Şirketlerin “Temel Tüketim Maddelerin” de %2 ile %5 arasında indirme davet edilmesi dikkatimi çekmişti. Bu iyi niyetli bir davet ve umarım imkânı olan herkes bu davete icabet etsin. Fakat, bu konuda farklı düzenlemeler de devlet eliyle de yapılamaz mı?… En azında Temel Tüketim Maddeleri ile ilgili, neden olmasın?
Mesela;
Ekmek, açıkta satılan bakliyatlar gibi temel gıda maddelerinin KDV’si yüzde 1 olurken,Ambalaja girince %8 oluyor. Gıda ürünlerinin büyük bir çoğunluğunda KDV yüzde 8. Buna karşılık lokantada yemeklerin KDV oranları 8 iken, alkollü mekânlarda ve turizm belgesi olan restoranlarda oran yüzde 18’e yükseliyor.
Ek bilgi;
Açıklanan Kasım rakamlarına göre bakarsak, bir önceki yıla göre TÜFE %21,31 ve ÜFE %54,62 olarak karşımıza çıkıyor ve aradaki makasın çok açıldığını görebiliyoruz.
Sorulması gereken üretici bunun ne kadarını fiyatlarına yansıtabiliyor.
Neyse,
Biz toplum yararına olan- olacak her harekete destekçisiyiz.
————————————————————————————————————————————–
Geçtiğimiz hafta başında, 2022 yılı yeniden değerleme oranları belli oldu ve Resmi Gazetede yayınlandı. Buna göre; vergi, resim, harç, ceza vs. her şey üzerine gelecek zam %36,2 olacak. Yani MTV den tapu harçlarına, trafik cezalarına kadar her şeye %36,2 oranında yükselecek demektir bu. Tabi burada Cumhurbaşkanı’nın %50 indirim yetkisi bulunuyor ve bu yetkisini kullanıp kullanmayacağı ya da hangi kalemler üzerinde kullanacağı merak konusu. Bu merakımızı 1 Ocak 2022 tarihinde netleşince giderebileceğiz. Daha önce 2019-2020 yıllarında bu yetkisini, yalnızca MTV için kullanmıştı. Aslında yeniden değerleme oranının, enflasyon üzerinde oluşması bu yetkinin kullanılacağı ve bir indirime gidileceği beklentisini artırıyor.
Peki, bu yeniden değerleme oranı nedir ve nasıl hesaplanıyor?
Yeniden değerleme yapılacak olan yılın Ekim ayı ile bir önceki yılın aynı dönemine göre üretici fiyatları genel endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artışları oranı yeniden değerleme oranı olarak karşımıza çıkar ve vergi usul kanunu’ nun 298. maddesine göre hesaplanır.
Tabi ki bizi ilgilendiren, kabaca bize yansıyacak olan “ZAM” oranı dır.
————————————————————————————————————————————–
Euro bölgesine gelirsek, açıklanan enflasyon rakamları beklentilerin üzerinde ve tarihi zirvesinde seyrediyor. TÜFE Kasım ayında yıllık %4,9 artışla rekor kırdı. Sebep olarak Kasım ayında artan enerji fiyatları ve bozulan ve endişe yaratan tedarik zinciri etkisi gösterilebilir. Bir önceki ay %4,1 artış göstermişti. Bu arada Çekirdek Enflasyon % 2,6. Euro bölgesi, en büyük ekonomisi Almanya’da %6 ile son yılların en yüksek seviyeleri görüldü.
Euro bölgesi için enflasyonun orta vade için %2 üzerinde seyredeceği tahmin ediliyor.
FED Başkanı Powell’ ın taşıdığı endişeler Euro bölgesi beklentileri ile paralel aslında. Euro bölgesine bazı Avrupa ülkelerinde yeni korona virüs ve varyantları ile ilgili tedbirler ve kısıtların devreye girmesi ile üretim ve tedarik zincirinde ki aksamaların artırabileceği beklentisi var.
Tabi ki bu durum bizim içinde aynen geçerli.
————————————————————————————————————————————–
Açıklanan TÜİK verilerine göre Türkiye Ekonomisi üçüncü çeyrekte %7,4 büyüdü. Ana kalemlere bakarsak bu büyümede en büyük pay, ihracat ve kamu harcamalarında ki artıştan geliyor. Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla (GSYH) büyümesine İhracatın etkisi 5 puan Yani %68 olurken, net ihracatın etkisi 6,8 puan Yani %92,3 oldu. İhracatta üçüncü çeyrekte %25,6’ lık artış gerçekleşirken, Kamu harcamalarında ki artış %9,4 olarak gerçekleşti. Sektörel baz da, İnşaat ve Tarım sektörlerinde ki daralma göze çarpıyor. Bunun yanında Sanayi sektörü %10 büyürken Hizmetler Sektörü %20,7 büyüdü.
Bu arada Goldman Sachs Türkiye için 2021 büyüme hedeflerini %9,5 ten %10,5 e yükseltirken 2022 hedefini %4 ten %3,5 a düşürdü. Fitch de de benzer bir hedef güncellemesi oldu. Ayrıca, Fitch Türkiye de ki parasal gevşeme sürecinde atılan adımların erken olduğunu belirterek Türkiye’nin kredi notunu da negatife düşürdü ve BB- olarak teyit etti.
Fitch;
“Merkez Bankası’nın erken parasal gevşeme döngüsü ve daha fazla faiz indirimi veya 2023 seçimleri öncesi ek ekonomik teşvikler yurtiçi güvende erozyona yol açıyor. Bu durum lirada, gün içinde benzeri görülmemiş oynaklık dâhil, keskin bir düşüş ve artan enflasyon olarak kendisini gösteriyor”
Önümüzde ki süreçte Lira da yaşanan değer kabı ve yaşanan satışlar, Ekonomik faaliyetleri önemli ölçüde etkileyerek şekillendirecektir.
Unutulmasın ki, vatandaş için önemli olan büyümeden alacağı pay dır. Büyüme kadar adil bölüşme de önemlidir.
————————————————————————————————————————————–
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından Hizmetler Üretici Fiyat Endeksi(H-ÜFE) de açıklandı. Buna göre H-ÜFE; bir önceki aya göre %3,42, 2020 Aralık ayına göre %33,29 ve 2020 Ekim Ayına göre %34,26 artmış. 12 ayılık ortalama artış yaklaşık %28,35 olarak gerçekleşmiş. Detaya girmeyeceğim ama benim dikkatimi çeken, pandemi sebebiyle tüketici alışkanlıklarında ki değişimin bir göstergesi niteliğinde, en fazla artışın posta ve kurye hizmetlerinde yaşanmasıdır.
————————————————————————————————————————————–
Bu arada, bütün dünyada artan Covid-19 vakaları ve Omicron varyantı dikkat çekiyor ve gelişmeler devletler tarafından yakından takip ediliyor. Sosyal ve ekonomik yeni tedbirler ve kısıtlamalar hayatlarımıza girmeye devam ediyor. Moderna’ da bir açıklama yaparak, mevcut aşıların Omicron varyantı karşısında yeterince güçlü olmadığını söylemişti.
Bu konu hakkında Joe Biden tarafından ikinci dönem için yeniden atanan FED Başkanı Jerome Powell, endişelerini dile getirdi. Powell’ a göre, artan vakalar ve Omicron varyantının ortaya çıkması, istihdam ve ekonomik faaliyetler için negatif yönlü riskler oluşturacak ve enflasyona yönelik belirsizlikleri artıracak. Fakat Hazine Bakanı Yellen Risklerin farkında olduğunu ve yakından takip ettiğini belirterek, toparlanma sürecinin gücüne güvendiğini varyant etkisinin sınırlı kalacağına inandığını söyledi.
Peki, gerek ekonomik gerekse sosyal kısıtlamalar ve tedbirler noktasında biz de durum ne? …
————————————————————————————————————————————–
Bu arada Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan 01.12.2021 tarihinde görevinden ayrıldı. Zaten ayrılık sinyalleri alınmıştı aslında. Yerine ise Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati atandı. Çok hızlı Bakan ve Bürokrat değiştirir olduk… Yorum yapmayacağım…
YORUMLAR