Gök bilimciler, evrenin en gizemli cisimlerinden biri olan kara deliklere dair dikkat çeken bir keşfe daha imza attı. Samanyolu Galaksisi içinde, çevresinde herhangi bir yıldız bulunmayan yalnız bir kara delik, kütle çekimsel merceklenme adı verilen yöntemle tespit edildi. Bu gelişme, kara deliklerin yalnızca yıldızlarla etkileşim içinde olduklarında gözlemlenebileceği düşüncesine güçlü bir istisna getiriyor.
KARA DELİK IŞIĞI NASIL BÜKEREK KENDİNİ GÖSTERDİ?
Albert Einstein’ın genel görelilik teorisinde öngörülen kütle çekimsel merceklenme, evrendeki görünmez kütlelerin tespiti için hayati bir araç haline geldi. Bu fenomen, yoğun kütleli bir cismin —örneğin bir kara deliğin— arkasındaki bir yıldızdan gelen ışığı bükmesiyle meydana geliyor.
Yeni keşfedilen kara delik, Dünya'dan yaklaşık 4.958 ışık yılı uzaklıkta, Yay takımyıldızı yönünde bulunuyor. Gök bilimciler, kütlesinin Güneş’in yedi katı olduğunu hesapladı. Ancak dikkat çeken en önemli unsur, bu kara deliğin çevresinde bir eşlikçi yıldız ya da X-ışını emisyonu gibi bilindik kara delik izleri taşımaması.
KEŞİF NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Bu yalnız kara deliğin ilk ipuçları, 2011 yılında OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment) ve MOA (Microlensing Observations in Astrophysics) adlı gökyüzü tarama projeleri tarafından kaydedildi. Ardından Hubble Uzay Teleskobu ile 6 yıl boyunca yapılan sekiz gözlem, kara deliğin varlığını doğrulamak için kullanıldı.
Ayrıca, 16 farklı yer teleskobundan elde edilen fotometri verileri ve spektroskopik analizlerle bu gizemli cismin doğası daha net ortaya kondu. Verilerin kapsamlı değerlendirilmesi sonucunda, bu cismin nötron yıldızı değil, büyük ihtimalle bir kara delik olduğu kanaatine varıldı.
Başlangıçta bazı bilim insanları, gözlemlenen etkilerin nötron yıldızına da işaret edebileceğini ileri sürdü. Ancak daha sonra yapılan detaylı analizler, özellikle cismin kütlesi ve ışığı bükme biçimi göz önünde bulundurulduğunda, kara delik olasılığının çok daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
