Son yıllarda sıkça duyduğumuz ve glutensiz beslenme ile ilişkilendirilen çölyak hastalığı, tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Çölyak hastalığı, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten adlı proteine karşı vücudun verdiği alerjik tepki ile ince bağırsak başlangıç bölgesinin anatomik yapısının değişmesine neden olan emilim bozukluğudur. Aynı zamanda bir ince bağırsak hastalığıdır.
Belirtiler ve Tedavi Yöntemleri
Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Yetişkinlerde görülen belirtiler arasında demir eksikliği anemisi, yorgunluk, kemik ağrısı, depresyon, adet düzensizliği gibi durumlar bulunurken, çocuklarda bulantı, kronik ishal, halsizlik gibi belirtiler öne çıkar. Hastalığın tedavisi, gluten içeren gıdalardan uzak duran bir beslenme alışkanlığıdır.
Çeşitleri ve Tanı YöntemleriÇölyak hastalığı farklı belirtiler ve çeşitlerle ortaya çıkabilir. Tipik çölyak, potansiyel çölyak ve non-çölyak gluten hassasiyeti gibi çeşitler bulunmaktadır. Tanı için uzman doktorlar tarafından antikor seviyelerini ölçen testler yapılır ve pozitif sonuç durumunda ince bağırsaktan biyopsi alınabilir.
Çölyak Hastalarının BeslenmesiÇölyak hastalarının hayat boyu gluten içeren gıdalardan kaçınmaları gerekmektedir. Glutensiz diyet, hastalığın belirtilerini düzeltmek ve bağırsak hasarını önlemek için etkili bir yöntemdir. Gluten içeren ve içermeyen besinlerin listesi dikkatlice takip edilmelidir.
Gluten İçeren ve İçermeyen Besinler
Gluten içeren besinler arasında hamur ürünleri, kek-pasta ürünleri, işlenmiş etler ve bulgur gibi gıdalar bulunurken, gluten içermeyen besinler arasında sebzeler, meyveler, bakliyatlar ve yumurta gibi gıdalar yer almaktadır.
Çölyak Hastalığı ve Genetik YatkınlıkÇölyak hastalığı genetik bir rahatsızlıktır ve hastaların birinci dereceden yakınlarında görülme olasılığı yüksektir. Tedavi geciktiğinde beslenme yetersizliği ve diğer komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Diyet Listesi ve Tarifler
Çölyak hastalarının günlük diyetleri için önerilen bir liste bulunmaktadır. Glutensiz ekmek tarifi, öğün planları ve özel tariflerle çölyak hastalarının sağlıklı bir yaşam sürmeleri desteklenmektedir.
Çölyak hastalığı, doğru tanı ve uygun beslenme alışkanlıklarıyla yönetilebilen bir durumdur. Uzman doktor gözetiminde, gluten içermeyen bir diyet ve sağlıklı yaşam tarzıyla çölyak hastaları sağlıklı bir hayat sürebilirler.
