Besmele, "Bismillahirrahmanirrahim" ayeti mealince Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla, esirgeyen ve bağışlayan Allah'ın adıyla demektir. Besmele, Allah'ı anmaktır, O'nun ismi ile başlamaktır. Sözlük anlamında geçen "besmele çekmek," bir işe başlarken "Bismillahirrahmanirrahim" sözünü söylemek anlamına gelmektedir.
Kuran'da surelerin başında bulunan Besmele, aynı zamanda Neml Suresi'nin 30. ayetinde de geçmektedir. Güncel hayatta sıklıkla bazen de "Bismillah" (Allah’ın adıyla) şeklinde kısaltma olarak kullanılır.
Besmele, İslam'ın varlık, bilgi ve değere bakışını şekillendiren, kulluk bilinciyle hayatı anlamlandıran bir prensiptir. Besmele çekmek, her meşru ve anlamlı işin öncesinde Allah'ı anmak, O'nun ilahîliğini ve kulluğunu ifade etmek anlamına gelir.
Müslüman, besmele çekerek, "Sadece Allah Teâlâ adına, O'nun rızasını kazanmak umuduyla ve O'nun izni çerçevesinde bu işi yapmaya başlıyorum" der. Besmele çeken bir mümin, Allah'ın engin rahmet ve merhametini ifade eden bu isimleri söylemekle, bütün söz ve davranışlarında rahmet ve merhameti prensip edindiğini ilan etmiş olur.
Besmele Arapça - Türkçe Okunuşu ve AnlamıKuran'da surelerin başında bulunan Besmele, aynı zamanda Neml Suresi’nin 30. ayetinde de geçmektedir. Bazı görüşlere göre Fatiha Suresi’nin ilk ayetidir. Besmele Tevbe Suresi hariç bütün surelerin başlangıcında yer almaktadır.
Her işe besmele ile başlamalıdır. İstiâze Allah Teâlaya sığınmak, besmele ise Allah Teâla’nın adı ile başlamaktır.
İstiâze:
اَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
Okunuşu: “Eûzu billahi mineş-şeytânirracîm.”
ü
Anlamı: “Kovulmuş Şeytan’ın şerrinden Allah’a sığınırım.”
ü
Besmele
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Okunuşu: “Bismillahirrahmanirrahîm.”
ü
Anlamı: “Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adı ile..”
NEML SURESİ 30. AYETArapçası:
إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
Okunuşu: "İnnehu min suleymâne ve innehu bismillâhir rahmânir rahîm(rahîmi)."
Anlamı: "Süleyman'dan; o Rahman ve Rahim Allah'ın adıyla (başlamakta)dır."
ü
Besmele İle İlgili HadislerPeygamber Efendimiz (sav), besmele çekmenin önemini vurgulayan hadislerde şöyle buyurmuştur:
- "Yüce Allah'ı anarak başlanmayan her anlamlı söz veya iş, bereketsizdir/sonuçsuzdur." (İbn Hanbel, II, 360.)
- "Biriniz yemek yiyeceği zaman 'Bismillâh' (Allah'ın adıyla) desin. Eğer yemeğin başında besmele çekmeyi unutursa, 'Bismillâhi fî evvelihî ve âhirihî' (Başında da sonunda da Allah'ın adıyla) desin." (Tirmizî, Et'ıme, 47.)
- "Her günün sabahında ve her gecenin akşamında: «Allah’ın adıyla ki, O’nun adı sayesinde ne semâda, ne yeryüzünde, hiç bir şey zarar veremez. O her şeyi işiten, her şeyi hakkıyle bilendir» diyen ve bunu üç defa tekrarlayan kimseye hiç bir şey zarar veremez." (Ebû Dâvûd, Edeb, 101; İbn-i Mâce, Duâ, II; İbn Hanbel, I, 62, 66, 72)
Besmele, İslam kültüründe çeşitli durumlarda kullanılan önemli bir ifadedir. İşte Besmele'nin ne zaman ve neden kullanıldığına dair bazı önemli noktalar:
- Kur'an Okurken ve Surelere Başlarken:
- Besmele, Kur'an'ı okurken veya bir sureye başlarken kullanılır. Çoğu surenin başında "Bismillahirrahmanirrahim" ifadesi bulunur. Kur'an okurken besmele çekmek, okuyana Allah'ın adıyla başlama niyetini ifade eder.
- Günlük İşlerde:
- Müslümanlar, günlük hayatta çeşitli işlere başlarken besmele çekerler. Örneğin, yemek yerken, işe başlarken, bir projeye başlarken veya bir yolculuğa çıkarken besmele çekmek adet haline gelmiştir.
- Dua ve İbadetlerde:
- Besmele, dua ve ibadetlerin başında kullanılır. Namaz kılmaya başlarken, oruç açarken veya diğer ibadet anlarında besmele çekmek, bu eylemlerin Allah'a yönlendirildiğini ve O'nun adıyla yapıldığını belirtir.
- Hayvan Kesiminde:
- Müslümanlar, helal et yemek için hayvan keserken besmele çekerler. Bu, etin Allah'ın adıyla kesildiğini ve helal olduğunu belirtir.
- Önemli Karar Anlarında:
- Önemli kararlar alırken veya zorlu anlarla karşılaşıldığında besmele çekmek, Müslümanların Allah'a sığınıp O'nun rahmet ve yardımını talep etmelerini simgeler.
- Her Türlü İşe Başlarken:
- Besmele, genel olarak her türlü işe başlarken kullanılır. Müslümanlar, günlük yaşamlarında herhangi bir faaliyete başlamadan önce Allah'ın adını anarak işlerine bereket ve başarı dilerler.
Besmele, Müslümanlar için bir niyet ifadesi, Allah'a güvenin bir ifadesi ve her türlü işe başlarken Allah'ın rahmetini talep etmenin bir yolu olarak önemlidir.
