14 MAYIS 1950-14 MAYIS 2023

Kesin olarak henüz açıklanmadı ama büyük bir olasılıkla genel seçimler ve cumhurbaşkanlığı seçimi 14 Mayıs 2023’te yapılacak. Büyük bir sürpriz olmadığı takdirde seçim tarihi kesin gibi. 14 Mayıs 1950 tarihinde Türkiye Nüfusu resmi verilere göre (21 Ekim 1945 Nüfus sayımı sonuçlarına göre) 18 milyon 790 bin 174’tü. 14 Mayıs 1950 tarihinde ise bu nüfusun 20 milyonun üzerinde olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü 22 Ekim 1950’de yapılan 5. nüfus sayımında nüfusumuz 20 milyon 947 bin 188 olarak ilan edilmişti. Ancak şu anda 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan ve Demokrat Parti’nin kazandığı genel seçimlerde ne kadar seçmenin oy kullandığını söyleyemem. Ama merhum Başbakan Adnan Menderes’in seçimlerin bir hafta sonrasında (22.05.1950) tarihinde ilk DP Hükümetini kurduğunu, bu hükümetin de 400’ün üzerinde milletvekilinin olduğunu rahatça ifade edebiliriz.

Merhum babam,14 Mayıs 1450 tarihinde Tavşanlı’da bir sandıkta, sandık kurulu başkanıydı. (Bu günün bir anısı olarak çekilen bir fotoğraf bugün sevgili Metin Ertekin’in ‘Tavşanlı Fotoğraf Müzesi’ndedir) Ben ise ilk çok partili genel seçimler olarak tarihe geçen bu genel seçimlerde 12 yaşından biraz büyüktüm. Bu genel seçimler yapıldığı tarihte biz aile olarak bugünkü Tavşanlı Eczanesi ile Ordu Eczanesi arasında, merhum Ömer Us’un ahşap iki katlı evinde kiracıydık. Hasmiller’in, Bulgurlar’ın, Curamanlar’ın, Göcenler’in komşusuyduk. Tavşanlı’nın 14 Mayıs 1950’de yapılan genel seçimlerde nüfusu 10 binin altındaydı.

Tavşanlı buna rağmen yine Kütahya’nın en büyük ilçesiydi. Çünkü Kütahya merkezde de ancak Tavşanlı’nın 4-5 katı kadar bir nüfus vardı. Tavşanlı bu genel seçimlerde bir milletvekili çıkarmıştı. Merhum Ahmet Kavuncu ilk DP Milletvekili olarak TBMM’ye gönderilmişti. Bu genel seçimlerin sonucu kısa sürede alınmış, kutlamaların ağırlık merkezi o zamanların adıyla (PTT Caddesi) yeni adıyla (Tahsin Buruk Caddesi) olmuştu. Kutlamaların en flaş ismi ise merhum Kemal Çakar’ın merhum babasıydı. Elinde Türk Bayrağı ile yerlere serilmiş halıların ve kilimlerin üzerinden atlaya atlaya sokağı bir baştan öbür ucuna kat ediyor, bağırıyor, büyük alkış alıyordu. Bana göre ilk demokratların yavuz atlısı Tavşanlı’da odur. Ben merhumun yanında Tellal Hicabi Tarı’yı da anmadan geçemem. Zamanın Cumhurbaşkanı merhum Celal Bayar’ın büyük iltifatlarına mazhar olanlardandı. Öyle ki; merhum Celal Bayar özel trenle Tavşanlı İstasyonu’na intikal ettiğinde vagonunun merdivenlerine gelip halkı selamlamasının ardından önce ‘Hicabi burada mı’ diye bağırmış, bu kendisini karşılamaya gelenleri şaşırtmıştı. Ne olmuştu? Merhum Tellal Hicabi kalabalığı yara yara merhum Cumhurbaşkanının yanına kadar gelip ellerinden öpmüştü. Merhum Kaçar, merhum Hicabi ve diğerleri unutulmayan gerçek demokratlardır. Hepsi de Demokrat Parti’nin birer neferi gibi hareket etmiş, canla başla partinin başarısı için mücadele vermişlerdi. Maalesef bu kutlu güne ait elde çok az fotoğraf vardır. Ama hiç biri de gün yüzüne çıkarılamamıştır. Keşke ortaya çıksalar ve Tavşanlı Fotoğraf Müzesi’nde gelecek kuşaklara kadar gidebilseler.

1950’li yılların bir avuç Tavşanlılısı 14 Mayıs 1950 tarihinde adeta birbiriyle kenetlenmiş ve bu yeni siyasi partiye teveccüh göstermişlerdir. İddia ederim, Tavşanlı, Demokrat Parti Kalesi’nin burçlarından birisi olarak bugünlere kadar gelmiştir. Ruh aynı ruhtur ama çeşitli bedenlerde gezmektedir. Tavşanlı, 1950-1960 arası tam on yıl çeşitli DP’li Devlet Büyükleri’ni karşılamış ve uğurlamıştır. Tavşanlı’da bugün dahi Demokrat Parti’ye bir sevgi hala vardır ama bu sevgi sandığa maalesef yansıtılamamıştır. Çok uzağa gitmeye de gerek yok; bir zamanların beldesi, köyü, halen Tavşanlı’da mahalle Çukurköy DP’ye gönül verenlerin yaşadığı yerdi. Çukurköylüler, devlet büyüklerini hep at sırtında karşılamışlardır. Şair ‘Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik’ der ya, Çukurköylüler de onlarca ata binmiş süvariler misali kıyılarından geçen devlet büyüklerini her halükarda selamlamışlardır. Tavşanlı’da hangi aileyi mercek altına alırsanız alın, DP sevdasını görebilirsiniz. Ama bunların bir kısmı zaman içinde AP’li, Anavatanlı, Doğru Yollu, Ak Partili olmuşlardır. Ama bir zamanlar DP’nin Kalesi olduklarını inkâr etmemişlerdir. Bu vesileyle bir noktaya işaret etmek isterim; Tavşanlı, bir milletvekili çıkarmak istiyorsa akıllı davranmalıdır. Yoksa milletvekilsiz kalmaya devam edebilir. Ama sanırım bu mutlaka akıllı Tavşanlılılar tarafından iyi değerlendirilecektir.