İklim değişikliği ve hızlı kentleşme, su baskınlarının sıklığını ve şiddetini artıran önemli faktörler arasında yer alıyor. Bu tehditlere karşı Türkiye'de önemli bir proje geliştirilmekte. İstanbul Teknik Üniversitesi Afet Yönetimi Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Ekmekcioğlu, yapay zeka destekli bir karar mekanizması ile Türkiye'nin ilçe bazlı sel risk haritasını çıkarmayı hedefliyor. Bu proje, su baskınlarına karşı anlık verilerin işlendiği bir erken uyarı sistemi kurmayı amaçlıyor.
Projenin Temel Amacı: Sel Riski Haritası Oluşturmak
Projenin temel hedefi, Türkiye'deki sel riski yüksek bölgeleri belirleyerek, bu alanlar için daha etkin önlemler geliştirmektir. Doç. Dr. Ömer Ekmekcioğlu, çalışmalarının ilk adımlarının doktora tezine dayandığını ve bu projeyle selin en yüksek ihtimalle yaşanabileceği bölgeleri tespit etmek istediklerini belirtti. Özellikle kentleşmenin hızla arttığı yerlerde, su baskınlarının da daha sık yaşandığına dikkat çeken Ekmekcioğlu, sel riskini azaltabilmek için doğru veriye dayalı tahminlerin yapılması gerektiğini vurguladı.
Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi ile Risk Tahminleri
Günümüzde veriye erişimin kolaylaşması, projelerin daha hızlı ve doğru sonuçlar elde etmesini sağlıyor. Ekmekcioğlu, "Makine öğrenmesi ve yapay zeka yöntemleri, büyük veri setlerini işleyerek bize daha doğru tahminler sunmamıza yardımcı oluyor," dedi. ABD'deki bazı havzalarda bu yöntemlerle başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirten Ekmekcioğlu, Türkiye'deki projeler için de benzer başarıyı hedefliyor. Yapay zeka destekli sistemlerle, selin yaşanma olasılığı yüzde 70-90 arasında değişen bir doğrulukla hesaplanabiliyor.
Erken Uyarı Sistemi ile Hayat Kurtarmak
Yapay zeka destekli erken uyarı sisteminin en önemli avantajı, su baskınlarının öncesinde uyarılar vererek insanların hayatını kurtarma potansiyelidir. Bu sistemler, su baskınının olacağı bölgelerde hızlı bir şekilde bilgi sağlayarak, yerel yönetimlerin hızlı aksiyon almasını sağlıyor. Ekmekcioğlu, bu projeyle birlikte, sel ve taşkınların oluşturabileceği can ve mal kayıplarının en aza indirileceğini belirtiyor. Ayrıca, selin etkilerini en aza indirmek için alınması gereken önlemler konusunda da büyük bir farkındalık yaratılması hedefleniyor.
Gelecekteki Hedefler: Türkiye Genelinde Risk Haritası ve Erken Uyarı Sistemi
Proje, sadece Türkiye genelinde sel risk haritası oluşturmayı değil, aynı zamanda yerel yönetimler için etkili zarar azaltıcı stratejiler geliştirmeyi de amaçlıyor. Ekmekcioğlu, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile iş birliği yaparak, sel olmuş bölgelerin envanterini toplayacaklarını ve bu verilerle daha kapsamlı bir çalışma yapacaklarını açıkladı. Proje ilerledikçe, sel riskinin daha önce tespit edilmemiş bölgelerde de ortaya çıkabileceği, bu tür yerlerin de olasılık bazlı olarak haritalanacağı ifade ediliyor.
