Türkiye’de yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte daha sık görülmeye başlayan sarı nokta hastalığı (yaşa bağlı makula dejenerasyonu), yapay zeka teknolojileri sayesinde çok daha erken evrelerde tespit edilebiliyor. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Özdemir, hastalığın teşhis ve tedavisinde dijital dönüşümün etkilerine dikkat çekti.
Prof. Dr. Özdemir’e göre, gözün görme merkezi olan makula bölgesini etkileyen bu hastalık, genellikle 60 yaş sonrası dönemde ortaya çıkıyor. İlerleyici yapısıyla görme kaybına neden olabilen hastalık, başlangıçta belirti vermeyebiliyor. “Eğri görme, okuma güçlüğü veya lekeli görme gibi belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden bir göz hekimine başvurulması gerekiyor,” diyen Özdemir, geç kalındığında tedavi sürecinin daha zorlaştığını ifade etti.
Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla göz içine yapılan enjeksiyonlar büyük önem taşıyor. “İğne tedavileri, bu alanda çığır açtı. Özellikle yaş tip makula dejenerasyonunda yılda 7-8 kez uygulanan iğneler, görmeyi uzun süre korumayı sağlıyor. Geliştirilen yeni ilaçlarla bu sıklığın 4 aya kadar çıkarılması planlanıyor,” şeklinde konuştu.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu tedavilerin büyük bölümünü karşılıyor. Prof. Dr. Özdemir, “İlaçlar eczanelerden temin edilebiliyor ve yeni nesil uzun etkili enjeksiyonların da yakında ülkemizde kullanıma sunulması bekleniyor,” dedi.
Yapay zeka klinik uygulamada
Prof. Dr. Hakan Özdemir, Türk Oftalmoloji Derneği Retina Birimi Eğitim Sorumlusu ve aynı zamanda Yapay Zeka Komisyonu Başkanı olarak, teşhis ve tedavi süreçlerinde yapay zekanın geldiği noktayı da değerlendirdi. “Artık yapay zeka sayesinde, hastalığın erken dönem belirtilerini yüksek doğrulukla tespit edebiliyoruz. Geliştirdiğimiz algoritmalar, hekim müdahalesi olmadan bile tanı koyabilecek düzeye ulaştı,” ifadelerini kullandı.
Bu sistemler, yalnızca hastalığı tespit etmekle kalmıyor; aynı zamanda alt tiplerini sınıflandırabiliyor ve hangi tedaviye ne sıklıkta ihtiyaç duyulduğunu da öngörebiliyor. Özdemir, yapay zekanın özellikle kırsal bölgelerdeki tanı erişimini kolaylaştıracağını, ileriye dönük sağlık politikalarında da kritik rol üstleneceğini vurguladı.
Güneş ışığına maruz kalma, genetik yatkınlık ve beslenme alışkanlıklarının hastalığın görülme sıklığını artıran faktörler olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Özdemir, “Toplum yaşlandıkça, sarı nokta hastalığı daha yaygın hale geliyor. Teknolojik ilerlemeler sayesinde, bu hastalıkla mücadelede elimiz artık çok daha güçlü,” dedi.
