Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, piyasalarda algoritmalarla gerçekleştirilen fiyat belirleme süreçlerinin rekabeti tehdit ettiğini belirterek, yapay zeka destekli karşı denetim sistemleri geliştireceklerini duyurdu.
Anadolu Ajansı'na açıklamalarda bulunan Küle, "Artık şirketler fiyatları algoritmalarla belirliyor. Bu sistemler, rakiplerin fiyatlarına uyum sağlayarak fiyat sabitlemesi gibi ihlalleri otomatikleştirebiliyor. Yapay zekayı kullanarak bu ihlalleri tespit edebilecek denetim sistemlerini hayata geçirmeyi planlıyoruz." ifadelerini kullandı.
"Cezalardan çok, piyasa etkinliğiyle anılmak istiyoruz"
Küle, rekabet kurumlarının sadece ceza kesen kurumlar olarak değil, piyasa giriş engellerini ortadan kaldıran ve rekabeti teşvik eden düzenleyici yapılar olarak işlev görmesi gerektiğini vurguladı.
Frito Lay'e verilen 1,4 milyar liralık ceza örneğini anımsatan Küle, “Geleneksel perakende noktalarında fiili münhasırlık uygulanarak rekabetin engellendiği tespit edildi. Rakip ürünlere alan açılması yönünde bağlayıcı karar alındı. Bu, sadece bir ceza değil, piyasayı düzeltmeye yönelik somut bir adımdır.” dedi.
Kurumun bu yıl verdiği önemli kararlardan biri de Tofaş/Stellantis birleşme süreci oldu. Küle, bu birleşmeye sadece onay vermekle kalmadıklarını, yatırım, ihracat ve istihdam koşullarını içeren bir izin verdiklerini belirtti.
“Bu karar, fiyat ve çıktı analizlerinin ötesinde, dinamik rekabet etkilerini gözeten bir anlayışla verildi. Emsal niteliğindedir ve yan sanayiye de olumlu yansımaları olacaktır.”
Devam eden soruşturma ve incelemeler
Rekabet Kurumu’nun halihazırda 30’dan fazla soruşturma yürüttüğünü belirten Küle, Apple, Google, Netflix, Visa/MasterCard, Mars Sinema gibi firmaların yanı sıra hazır beton, ilaç, elektronik eşya ve tohum gibi sektörlerde de kapsamlı incelemeler yürüttüklerini ifade etti.
Dijital Tekelleşme ve Uluslararası İşbirliği Uyarısı
Küle, dijitalleşmeyle birlikte veriye sahip şirketlerin (Google, Amazon, Meta gibi) otomatik biçimde pazar hakimiyeti kurabildiğini vurgulayarak, bu durumun ulusal çabaların ötesine geçtiğini söyledi:
“Bu firmalar bazı devletlerden daha büyük ekonomik hacme sahip. Rekabet ihlallerini önlemek için uluslararası işbirliği artık zorunlu.”
Başkan Küle’nin dikkat çektiği bir diğer önemli konu da algoritmalar aracılığıyla yapılan fiyat koordinasyonu oldu. Bu algoritmaların, klasik denetim araçlarıyla tespit edilmesinin zorlaştığını belirtti:
“Rekabet ihlalleri daha görünmez hale geldi. Bu nedenle yapay zeka destekli denetim mekanizmaları geliştirerek önleyici ve hızlı tepki veren bir sistem kurmayı hedefliyoruz.”
