Dünyanın “akciğerleri” olarak bilinen ormanlar, küresel ısınmanın tetiklediği sıcaklık artışları ve insan kaynaklı ihmaller nedeniyle ciddi şekilde zarar görmeye devam ediyor. Avrupa Orman Yangınları Bilgi Sistemi verilerine göre, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 1 Ocak-29 Temmuz 2024 tarihleri arasında çıkan 1339 orman yangınında toplam 292 bin 855 hektar alan kül oldu. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla iki katın üzerinde artış anlamına geliyor.
Romanya, bu yıl orman yangınlarının en fazla artış gösterdiği ülkelerden biri olarak öne çıktı. Geçen yıla göre beş kattan fazla artış yaşanan ülkede 123 bin hektardan fazla alan yangınlarda zarar gördü. İtalya’da kayıp 34 bin 18 hektara, Fransa’da ise 23 bin 471 hektara ulaştı. İspanya’da 35 bin 923, Yunanistan’da 18 bin 360, Portekiz’de ise 10 bin hektar ormanlık alan yok oldu. Almanya’da ise yangınların etkilediği alan geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 18 kat artarak 4 bin 969 hektara yükseldi.
AB dışındaki Avrupa ülkelerinde de kayıplar büyüyor. Birleşik Krallık’ta 45 bin 748, Bosna Hersek’te 23 bin 454, Sırbistan’da 16 bin 706 ve Karadağ’da 14 bin 88 hektar ormanlık alan yangınlardan etkilendi.
Rusya ve Kanada’da kayıplar rekor düzeyde
Orman yangınları yalnızca Avrupa’yı değil, dünya genelindeki ormanlık alanları da tehdit ediyor. Global Forest Watch verilerine göre, Rusya’da 2001-2024 yılları arasında her yıl ortalama 2,6 milyon hektar orman yangınlarda yok oldu. 2023’te 4,11 milyon hektarlık alanın zarar gördüğü ülkede, Sibirya bölgesi yangınların en yoğun yaşandığı alanlardan biri oldu.
Kanada’da ise son yıllarda yangınlar rekor düzeye ulaştı. Yılda ortalama 1,86 milyon hektar alanın kaybedildiği ülkede, 2024’te etkilenen ormanlık alan 4,35 milyon hektara çıktı.
ABD ve Brezilya yangınlardan ağır darbe aldı
ABD’de yılda ortalama 551 bin hektar ormanlık alan yangınlarda zarar görüyor. 2001’de 309 bin hektar olan kayıp, 2023’te 504 bin hektara ulaştı. Brezilya ise küresel ısınma ve ormansızlaşma baskısının en yoğun hissedildiği ülkeler arasında yer alıyor. 2001’de 127 bin hektar alanın zarar gördüğü ülkede, 2023’te bu rakam 2,33 milyon hektara yükseldi.
Avustralya da iklim değişikliğinin etkilerini ağır şekilde yaşıyor. Yılda ortalama 275 bin hektarlık ormanlık alanın yandığı ülkede, özellikle 2019-2020 yangın sezonunda 3,49 milyon hektar alan kaybedildi.
Küresel tehlike büyüyor
2001-2024 arasında dünya genelinde toplam 152 milyon hektar ormanlık alan yangınlar nedeniyle kaybedildi. Uzmanlara göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yangınların sıklığı ve şiddeti giderek artacak. Bu durum yalnızca orman ekosistemlerini değil, biyolojik çeşitliliği ve insan yaşamını da ciddi şekilde tehdit ediyor.
