Son dönemde dünya genelinde meydana gelen uçak kazaları, sosyal medyada kullanıcıların havacılık güvenliğine dair soru işaretleri taşımasına neden oldu. Güney Kore, ABD ve Hindistan’da yaşanan ve yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği kazalar, özellikle TikTok ve X (eski adıyla Twitter) gibi platformlarda “uçmak hâlâ güvenli mi?” sorusunu gündeme taşıdı.
Ancak BBC Verify ekibi, ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB) ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) verilerini analiz ederek son 20 yıla dair genel bir düşüş eğilimini ortaya koydu. Verilere göre, uçuş sayısı yıllar içinde artmasına rağmen kazalarda belirgin bir azalma var.
Uçuş sayısı artıyor, kaza oranı azalıyor
NTSB’nin 2005–2024 dönemine ait verileri, her yıl milyonlarca uçuşa rağmen kaza oranlarının düştüğünü gösteriyor. Örneğin Ocak 2023’te 70 olan kaza sayısı, Ocak 2024’te 58'e, Ocak 2025’te ise 52’ye geriledi. ICAO verileri de bu trendi doğruluyor: Dünya genelinde bir milyon uçuşa düşen kaza sayısı 2005’ten 2023’e kadar düzenli biçimde azaldı.
Bu veriler yalnızca ölüm veya ağır yaralanma içeren kazaları değil, aynı zamanda onarım gerektiren hasarları da kapsıyor.
Büyük kazalar algıyı değiştiriyor
İstatistik profesörü David Spiegelhalter, bireysel büyük kazaların istatistiksel anlamda veri setinde dalgalanmalara yol açabileceğini belirtiyor: “Bir yıldaki büyük bir uçak kazası bile, yıllık güvenlik verilerinde ciddi sapmalara neden olabilir.”
Finlandiya'nın eski havacılık kaza uzmanı Ismo Aaltonen ise son aylarda yaşanan kazaların birbirinden farklı nedenlere sahip olduğunu ve bu nedenle genel bir güvenlik sorunundan söz edilemeyeceğini vurguluyor.
Sosyal medyada görünürlük arttı, endişe büyüdü
Kazaların video ve fotoğraflarının sosyal medyada hızla yayılması da yolcuların algısını etkiliyor. Eski pilot ve havacılık akademisyeni Marco Chan’a göre, her olayın gerçek zamanlı yayılması korkuları körüklüyor.
Boeing 737 Max gibi uçak modelleri hakkında son dönemde yaşanan teknik sorunlar da gündemdeki yerini koruyor. Özellikle Ocak 2024’te havadayken acil çıkış kapısının patlaması, Boeing'e olan güveni sarstı.
Gerçek şu: Uçmak hâlâ en güvenli ulaşım şekli
ABD Ulaştırma Bakanlığı’nın verilerine göre, 2022’de tüm ulaşım ölümlerinin %95’i karayollarında yaşandı. 100 milyon mil başına havayolunda ölüm oranı yalnızca 0,001, karayolunda ise 0,54 oldu. Bu da uçuşun hâlâ en güvenli ulaşım biçimi olduğunu gösteriyor.
Aaltonen’in son sözü ise çarpıcı: “Havaalanına nasıl gittiğinize dikkat edin. Uçuş değil, oraya ulaşma kısmı daha tehlikeli olabilir.”
