Saçkıran, tıbbi olarak alopesi areata olarak da adlandırılan, bağışıklık sisteminin saç köklerine yönelik saldırısı sonucu ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır.
Bu durum, saç dökülmesine ve genellikle saçın dörtte biri büyüklüğünde küme şeklinde dökülmesine neden olur. Saçkıran, başta saçlar olmak üzere vücuttaki kıllarda düzensiz dökülmelerle kendini gösterir. Saçkıran tedavisi, saçların yeniden çıkmasını ve dökülmenin olduğu bölgenin eski haline dönmesini hedefler, ancak şiddetli vakalara bazen etki etmeyebilir.
Saçkıran Nedir?
Saçkıran, geçici olarak saçların veya vücuttaki kılların dökülmesi durumunu ifade eder. Bu otoimmün hastalık, beyaz kan hücrelerinin saç foliküllerine saldırması sonucu saç köklerinin küçülmesine ve saç üretiminin yavaşlamasına neden olur. Saçkıranın temel özelliği, deride veya vücutta bir veya daha fazla madeni para büyüklüğünde saç dökülmeleridir.Saçkıran Neden Olur?
Saçkıranın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bağışıklık sisteminin saç köklerine karşı yanlışlıkla saldırması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi, saç köklerini hedef alarak saç üretimini durdurur ve saç dökülmesine yol açar. Saçkıran genellikle alopesi olarak adlandırılan otoimmün bir durumdur.
Saçkıran Çeşitleri
Saçkıranın çeşitleri, saç dökülmesinin tipi, derecesi ve şiddetine bağlı olarak değişir. Bazı saçkıran çeşitleri şunlardır:
- Alopesi Areata: Madeni para büyüklüğündeki saç dökülmeleri.
- Alopesi Totalis: Tüm kafa derisinde saç dökülmesi.
- Alopesi Universalis: Yüzdeki tüm saçların kaybı, saç derisi dökülmesi.
- Diffüz Alopesi Areata: Kafa derisinin her yerinde ani ve beklenmedik şekilde incelme.
Saçkıran Belirtileri
Saçkıranın belirtileri arasında başta saçlar olmak üzere deri üzerinde yuvarlak veya oval şekillerde görülen saç dökülmeleri yer alır. Saçlar fark edilmeyecek şekilde küçük yamalar halinde dökülebilir ve nadir durumlarda kaşıntı ve renk değişikliği de gözlemlenebilir. Saçkıran aynı zamanda sakal, kaş, kirpik ve vücuttaki diğer kılları da etkileyebilir.
Saçkıran Nasıl Teşhis Edilir?
Saçkıran teşhisi için doktor, hastanın hastalık geçmişini, genetik durumunu ve semptomlarını değerlendirir. Fizik muayene, saç örneklerinin incelenmesi ve gerektiğinde biyopsi gibi yöntemlerle teşhis konulabilir. Bulaşıcı olmayan bu hastalığın teşhisi genellikle klinik belirtilerle mümkündür.
Saçkıran Tedavisi
Saçkıran tedavisi genellikle saç dökülmesi olan bölgelere steroid içeren kremlerin veya losyonların uygulanmasıyla gerçekleştirilir. Bu tedavi, bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırısını bastırmayı ve saçların yeniden büyümesini sağlamayı amaçlar. Kalıcı bir tedavi olmamakla birlikte kortizon içeren ürünler, fototerapi ve topikal immunoterapi gibi yöntemlerle saçkıranın etkileri azaltılabilir ve saçların yeniden uzaması desteklenebilir.
