Görme engelliler, günlük hayatlarında kullanmaları gereken yardımcı teknolojik cihazlara yüksek fiyatlar nedeniyle erişim zorluğu yaşıyor. Türkiye'de henüz üretilmeyen bu cihazlara yurt dışından yüksek fiyatlarla temin edilen Braille ekranlar ve diğer cihazlar, görme engellilerin eğitim, iş ve sosyal hayata katılımını önemli ölçüde kısıtlıyor. Eğitimde Görme Engelliler Derneği (EGED) Başkanı Oğuzhan Al ve EGED Yönetim Kurulu Üyesi Pınar Göcen, cihazların yerli üretimini ve fiyatlarının düşürülmesini talep ediyor.
YÜKSEK FİYATLAR GÖRME ENGELLİLERİ ZORLUYOR
Oğuzhan Al, görme engellilerin eğitimde ve sosyal yaşamda eşit haklardan faydalanabilmesi için teknolojik cihazlara erişimin zorunlu olduğunu belirtiyor. Braille ekranların fiyatları, yurtdışından temin edildiğinde 3-4 bin dolar arasında değişiyor. Türkiye’de bu cihazların vergi yükü ve gümrük işlemleri ile fiyatı 45 bin liraya kadar çıkabiliyor. Bu da birçok engelli birey ve ailesi için büyük bir ekonomik yük oluşturuyor.
Al, Türkiye'de bu ürünlerin üretiminin yapılmasını ve üreticilerin teşvik edilmesini talep ederek, "Bu cihazların yerli üretimi, görme engellilerin yaşam kalitesini artırır ve erişim sorunlarını ortadan kaldırır" diyor. Yerli üretimle birlikte fiyatların düşebileceğini ve teknolojinin daha geniş bir kesime ulaşabileceğini vurguluyor.
ERİŞEBİRLİK İÇİN KAPSAYICI POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMELİ
Pınar Göcen ise, eğitimde ve iş hayatında erişilebilirliğin artırılması için vergi indirimleri ve teşviklerin sağlanması gerektiğini belirtiyor. Görme engelliler için yurt dışından temin edilen ürünlerin yüksek vergilerle alınmasının engelliler için büyük bir yük oluşturduğunu ifade ediyor. Göcen, "Vergi yükünün hafifletilmesi, engellilerin günlük yaşamda daha rahat yer alabilmesi için önemli" diyor.
Göcen ve Al, engelliler için geliştirilecek politikaların bireysel ihtiyaçlara göre şekillendirilmesi gerektiğini de ifade ediyor. "Her bireyin ihtiyaçları farklıdır. Politikalarda kişiye özel çözümler sunulmalı ve tek bir çözümle herkesin ihtiyacı karşılanmaya çalışılmamalıdır" şeklinde açıklamalarda bulunuyorlar.
YERLİ ÜRETİM VE TEŞVİKLERİN ÖNEMİ
Görme engelli bireylerin yaşadığı bu ekonomik zorlukların aşılması için yerli üretimin teşvik edilmesi ve devletin bu konuda AR-GE yatırımlarına destek olması gerektiğini belirten Al, "Bunlar sadece engellilerin yaşamını kolaylaştıracak ürünler değil, aynı zamanda yurt dışına ihraç edilebilecek ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak ürünlerdir" diyor.
