Gökbilimciler, evrenin 13,4 milyar ışık yılı uzaklığında bulunan en uzak galakside oksijen tespit ettiklerini duyurdu. Bu galaksi, evrenin ilk dönemlerinden kalmış olabilir ve Big Bang (Büyük Patlama) sonrası çok kısa bir süre sonra oluşmuş galaksilerden biri olarak kabul ediliyor. Bu keşif, galaksilerin evrenin erken dönemlerinde beklenenden çok daha hızlı oluştuğunu gösteriyor.
JAMES WEBB TELESKOBU, 13,4 MİLYAR YIL ÖNCEKİ IŞIĞI GÖZLEMLEDİ
Gökbilimciler, JADES-GS-z14-0 olarak adlandırılan bu büyük galaksiyi James Webb Uzay Teleskobu sayesinde keşfetti. Webb, 2024 Ocak ayında, galaksiyi evrenin insan gözünün göremediği kızılötesi ışıkla gözlemleyerek tespit etti. Bu galaksi, Webb’in sağladığı gözlemlerle evrenin çok erken dönemlerine ışık tutuyor. Uzay gözlemevi, uzaydan Dünya’ya gelen ışığı milyarlarca yıl sonra gözlemleyebildiği için, Kozmik Şafak adı verilen dönemin başlarına ve ilk galaksilerin oluşumuna dair bilgiler edinilebiliyor.
OKSİJEN VE AĞIR METALLERİN VARLIĞI ŞAŞIRTICI
Galaksi, 13,4 milyar yıl önce evrende var olan ilk galaksilerden biri olabilir. Ancak, JADES-GS-z14-0’dan gelen ışığı gözlemlediklerinde gökbilimciler, oksijen ve ağır metaller gibi elementlerin varlığını da tespit ettiler. Bu, galaksilerin beklenenden çok daha hızlı olgunlaşmaya başladığını gösteriyor. Leiden Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Sander Schouws, bu keşfin galaksilerin erken evrimlerini anlamada önemli bir adım olduğunu belirtti. “Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi bir şey. Galaksinin hızlı olgunlaşması, galaksilerin evrenin ilk dönemlerinde düşündüğümüzden çok daha hızlı oluştuğunu gösteriyor,” diye ekledi.
GALAKSİNİN PARLAKLIĞI
JADES-GS-z14-0, sadece uzaklık açısından değil, parlaklık açısından da dikkat çekici. Webb, 700 uzak galaksiyi incelediği sırada, bu galaksinin en parlak üçüncü galaksi olduğunu tespit etti. Ancak evrenin ilk dönemlerinde galaksilerin daha küçük ve sönük olması bekleniyordu. Schouws, galaksinin büyük ve parlak olmasının, galaksilerin o dönemde nasıl hızlı bir şekilde geliştiğine dair ipuçları sunduğunu vurguladı. Ayrıca, bu galaksi çok daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık yapıda.
