Kanser, günümüzde en yaygın ve en korkutucu hastalıkların başında geliyor. Çevresel faktörler, stres, sağlıksız beslenme gibi etkenlerle kanser riski artarken, bir başka önemli faktör de genetik miras. Kanserin yüzde 5-10'unun genetik mutasyonlardan kaynaklandığı biliniyor. Ancak bu risk, genetik testlerle erkenden tespit edilebilir ve buna yönelik önlemler alınabilir.
Kanser, genetik değişikliklerin birikmesiyle hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu gelişir. Ancak çevresel faktörler, bazı virüsler ve bakteriler gibi dış etkenler de kanserin ortaya çıkmasında rol oynar. Kalıtsal kanserler, anne ve babadan geçen genetik mutasyonlar nedeniyle gelişir ve bu hastalıklar çevresel faktörlerden bağımsız olarak ortaya çıkar. Yani kanserin kendisi değil, kanser gelişme riski taşıyan mutasyonlu genler anne ve babadan çocuklara aktarılır.
GENETİK KANSER TESTİ İLE ERKEN ÖNLEM ALMAK MÜMKÜN
Bazı kanser türleri, genetik yatkınlık nedeniyle daha sık görülür. Özellikle meme, yumurtalık, prostat ve kolorektal kanserler kalıtsal genetik geçiş gösteriyor. Genetik testler, mutasyonların varlığını tespit edebilir ve erken dönemde önlemler alınmasına yardımcı olabilir. Özellikle 50 yaş altında görülen kanserler, genetik etkilerden kaynaklanabileceği için genetik kanser testi bu yaş grubu için kritik önem taşır.
GENETİK MUTASYONLAR VE KANSER RİSKİ
Genetik testler sayesinde, kanser gelişme riski yüksek olan kişiler tespit edilebilir. Örneğin, BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonları, meme kanseri riskini %55-65, yumurtalık kanseri riskini ise %40’a kadar artırabiliyor. Kolorektal kanser riski de APC mutasyonu ile ilişkili olarak artabiliyor. Bu testlerle, kanserin erken evrede tespiti ve tedaviye başlanması sağlanabilir.
Genetik test sonuçlarına göre, risk taşıyan kişiler çeşitli önlemler alabilir. Örneğin, BRCA1 ve BRCA2 taşıyıcıları için meme ve yumurtalık kanseri riski yüksek olduğundan, erken yaşta cerrahi operasyonlar ya da medikal tedaviler önerilebiliyor. Ayrıca, APC geni mutasyonu tespit edilen kişilerde kalın bağırsağın alınması (kolektomi) gibi koruyucu önlemler önerilebilir. Genetik testlerin, kişilerin aile üyeleri için de tarama imkanı sunduğunu unutmamak gerekir.
