13 yaşın altındaki çocukların akıllı telefonlara erken erişimi, onların ruh sağlığında ciddi bozulmalara yol açabiliyor. Journal of Human Development and Capabilities dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, akıllı telefona erken yaşta sahip olan çocuklar; intihar düşünceleri, düşük özsaygı, duygusal dengesizlik ve gerçeklikten kopma gibi problemleri daha sık yaşıyor.
Araştırma, 18-24 yaş arası 100 bin gençten toplanan verilerle hazırlandı. Katılımcılar, zihin sağlıklarına dair 47 sosyal, duygusal ve fiziksel fonksiyonu değerlendirdi. Elde edilen verilere göre, bir çocuğun ilk akıllı telefonuna sahip olduğu yaş düştükçe, zihin sağlığı puanları da aynı oranda düşüş gösteriyor.
Kız çocukları daha fazla risk altında
Araştırmaya göre, akıllı telefonların olumsuz etkileri kız çocuklarında daha belirgin. Kadın katılımcıların yüzde 9,5’i ciddi ruhsal sorunlar yaşadığını bildirirken, bu oran erkeklerde yüzde 7 seviyesinde kaldı. Ayrıca, erken yaşta telefon kullanan çocuklar uyku bozuklukları, siber zorbalık ve olumsuz aile ilişkileri yaşama riskiyle daha sık karşılaşıyor.
Örneğin; 13 yaşında telefon sahibi olan bir çocuğun zihinsel sağlık puanı 30 iken, bu yaş beşe indiğinde puan 1’e kadar düşüyor. Özellikle COVID-19 pandemisinde artan ekran süresinin, 18-20 yaş grubundaki gençlerde daha büyük olumsuzluklar oluşturduğu belirtiliyor.
Uzmanlar, akıllı telefonlara alkol gibi kısıtlama getirilmesini öneriyor
Araştırmanın başyazarı Tara Thiagarajan, hükümetlerin akıllı telefonları tıpkı alkol ve tütün ürünleri gibi düzenlemesi gerektiğini ifade etti. Thiagarajan, ayrıca dijital okuryazarlık eğitimlerinin zorunlu hale getirilmesi ve sosyal medya platformlarının çocuklar için daha güvenli hale getirilmesi gerektiğini vurguladı.
Thiagarajan, “Sonuçların bu kadar güçlü olması beni şaşırttı. Ancak çocukların zihinsel savunmasızlığı ve deneyim eksiklikleri göz önünde bulundurulduğunda bu sonuçlar mantıklı hale geliyor,” dedi.
Avrupa’da cep telefonu yasakları yaygınlaşıyor
Birçok Avrupa ülkesinde okul çağındaki çocukların cep telefonu kullanımına yönelik kısıtlamalar hayata geçirilmiş durumda. Fransa, Hollanda, İtalya, İspanya ve İsveç gibi ülkelerde sınıflarda telefon kullanımı yasaklanmış durumda. Bazı bölgelerde ise okul genelinde telefon kullanımı tamamen engelleniyor.
AB düzeyinde ise Dijital Hizmet Yasası, Genel Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) gibi düzenlemeler çocukları çevrimiçi tehditlerden korumayı hedefliyor. Ayrıca, yapay zekâ ile üretilmiş istismar içeriklerine karşı daha sert önlemler alınması konusunda Avrupa Parlamentosu’nda yeni adımlar atılıyor.
