Jeoloji Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Okan Tüysüz, İstanbul'da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin beklenen Büyük Marmara Depremi olmadığını belirtti. Tüysüz, "Fayın tamamı kırılmadı. Tamamı kırılırsa 7'nin üzerinde bir deprem olabilir" diyerek uyarıda bulundu.
Deprem sonrası en az bir hafta, hatta bir ay sürebilecek artçı sarsıntılar olabileceğini dile getiren Tüysüz, Marmara Denizi içinde halen kırılmamış büyük bir fay hattı bulunduğuna dikkat çekti. Bu fayın ne zaman kırılacağı ise henüz bilinmiyor.
ERKEN UYARI SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?
Tüysüz, Kandilli Rasathanesi’nin de üzerinde çalıştığı erken uyarı sistemleri hakkında bilgi verdi. Depremlerde yayılan ‘P’ ve ‘S’ dalgaları arasındaki zaman farkı sayesinde, bazı cihazlar depremin hemen ardından bu dalgaları algılayarak uyarı gönderiyor.
“Depreme olan mesafeniz 8-10 kilometreyse uyarı süresi 1-2 saniye olabilir. Daha uzaktaysanız bu süre 8-10 saniyeye kadar çıkar. Bu kısa süre bile doğalgazı, elektriği kesmek, trenleri durdurmak için yeterli” dedi.
Ancak sistemlerin bireysel kullanıcı düzeyinde henüz tam anlamıyla güvenilir olmadığını da ekledi: "Saniyeler içinde karar vermek gerekebilir. Bu da bazen panik anında yanlış tepkilere neden olabilir."
ERKEN UYARILAR, SANİYELER HAYAT KURTARIYOR
Bilişim uzmanı Osman Demircan ise, Android işletim sistemli telefonlara gelen deprem uyarılarının işleyişini anlattı. Telefonlar hareketsizken alınan titreşim verileri yapay zeka yardımıyla analiz edilerek, deprem sinyalleri tespit ediliyor ve kullanıcılar saniyeler öncesinde uyarılıyor.
Demircan, "Bu sistemler depremi tahmin etmiyor, başladığında uyarı veriyor. Ancak birkaç saniyelik bu fark bile hayat kurtarabilir. 5 saniye içinde evini terk eden aileler var" diyerek bu teknolojinin önemini vurguladı.
Bu sistemlerin çalışabilmesi için internet bağlantısı ve konum servislerinin açık olması gerektiğinin altını çizen Demircan, "İnternet yoksa uyarı da gelmez" dedi.
TEKNOLOJİYLE GELEN HAYAT KURATARICI SANİYELER
Deprem erken uyarı sistemleri, özellikle yoğun nüfuslu ve riskli bölgelerde büyük önem taşıyor. İstanbul gibi fay hattına yakın yerlerde bu sistemlerin güvenilirliğinin artırılması ve yaygınlaştırılması, olası bir büyük depremde can kayıplarını azaltabilir.
