Avrupa Parlamentosu, yapay zeka kullanımına ilişkin önemli bir adım atarak dünyada bir ilke imza attı. Avrupa Yapay Zeka Yasası, insan haklarını koruyan ve yapay zeka uygulamalarını düzenleyen kapsamlı bir yasal düzenleme olarak kabul edildi.
Yasa kapsamında, yüz tanıma sistemleri de dahil olmak üzere insan haklarını tehdit eden yapay zeka uygulamaları yasaklanacak. Avrupa Birliği Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin uzlaşmasıyla hayata geçirilen bu düzenleme, parlamento genel kurulunda 523 üyenin oyuyla kabul edildi.
Avrupa Yapay Zeka Yasası, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasının ardından 21 gün içinde aşamalı olarak yürürlüğe girecek. Bu yasa, özellikle güvenlik güçlerinin biyometrik tanımlama sistemlerinin kullanımına sınırlamalar getiriyor.
Yasanın önemli hükümlerinden biri de, hassas özelliklere dayalı biyometrik sınıflandırma sistemlerinin ve yüz tanıma veritabanlarının oluşturulmasını yasaklamasıdır. Ayrıca, iş yerleri, okullar ve diğer toplumsal alanlarda kullanıcı güvenliğini tehlikeye atan sosyal puanlama ve yapay zeka uygulamaları da yasaklanacak.
Yapay zeka sistemlerinin güvenlik güçleri tarafından kullanılması ancak belirli olağan dışı durumlarda ve adli makamların izniyle mümkün olacak. Yeni yasa, su, enerji, yargı, güvenlik, sağlık ve biyometri gibi yaşamsal öneme sahip alanlarda kullanılan yapay zeka sistemleri için de düzenlemeler içeriyor.
Avrupa Parlamentosu İç Pazar Komitesi eş raportörü Brando Benifei, bu yasanın dünyada bir ilk olduğunu ve yapay zeka konusunda riskleri azaltarak fırsatlar yarattığını belirtti. İtalyan parlamenter, yasanın kabul edilemez yapay zeka uygulamalarını yasaklayarak vatandaşların haklarını koruyacağını vurguladı.
Parlamento Sivil Özgürlükler Komitesi eş raportörü Dragos Tudorache ise, yapay zekanın temel değerlere bağlanmasının önemine dikkat çekti. Yapay zeka uygulamalarının ön yargılı ya da ayrımcı olup olmadığı konusundaki insan hakları testlerinin ardından, yasa Mayıs 2026'da tam olarak yürürlüğe girecek.
Bu düzenleme, yapay zeka teknolojisinin hızla geliştiği bir dönemde, AB'nin insan haklarını koruyan bir yol haritası çizmesi açısından büyük önem taşıyor.
