Obsesif Kompulsif Bozukluk, genellikle tekrarlayan obsesyonlar (zorlayıcı düşünceler) ve bu obsesyonları azaltmaya yönelik tekrarlayan kompulsiyonlar (zorlayıcı davranışlar) ile karakterize edilen bir ruhsal bozukluktur.
Obsesyonlar, kişinin kontrolü dışında sürekli zorlayıcı düşünceler veya imgelerdir. Kompulsiyonlar ise bu obsesyonları hafifletmek veya ortadan kaldırmak için yapılan tekrarlayan davranışlardır. OKB, genellikle kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve tedavi gerektirebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk(OKB) Belirtileri Nelerdir?
KB, genellikle obsesyonlar ve kompulsiyonlar olarak adlandırılan iki ana özelliği içerir. İşte belirttiğiniz örneklerin bazılarına dayanarak OKB belirtilerini daha spesifik bir şekilde sıralayabilirim:
- Kirlenme Korkusu:
- Sürekli el yıkama isteği
- Mikroplardan korkma
- Sürekli duş alma isteği
- Düzen ve Simetri İle İlgili Kompulsiyonlar:
- Düzensizlikte veya simetrisizlikte strese girme
- Nesneler düzenli olmadığında strese girme
- Kendi ve Sevdiklerinin Zarar Görmesiyle İlgili Obsesyonlar:
- Kendisini veya sevdiklerinin zarar görmesine ait düşüncelere kapılma
- Dokunma ve Kontrolle İlgili Kompulsiyonlar:
- Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunamamak
- Sürekli bir şeyleri kontrol etme ihtiyacı duyma
- Kapıları, ocakları veya diğer nesneleri tekrar tekrar kontrol etme
- Sayma ve Tekrarlama İlgili Kompulsiyonlar:
- Bir şeyleri sayma
- Belirli kalıplarda sayma
- Bir duayı, kelimeyi veya ifadeyi içten içe tekrarlamak
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nasıl Tedavi Edilir?
OKB tedavisi genellikle iki temel yaklaşımı içerir: davranış terapisi ve ilaç tedavisi.
Davranış Terapisi: Obsesif Kompulsif Bozukluk hastalarında sıkça kullanılan bir tedavi yöntemi davranış terapisidir. Bu terapi türü, abartılı veya takıntılı düşünceleri azaltmaya odaklanır. Temel amaç, hastalara zorlayıcı davranışlarda bulunmadan kaygı yaratan inançlarıyla yüzleşmeleri konusunda yardımcı olmaktır. Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT) OKB'nin tedavisinde etkili bir yaklaşım olabilir. Bu terapi, kişinin düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirmeyi hedefler. İlaç Tedavisi: OKB tedavisinde ilaçlar da sıklıkla kullanılır. Antidepresan ilaçlar, özellikle selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve trisiklik antidepresanlar OKB semptomlarını yönetmede etkili olabilir. Bu ilaçlar, serotonin düzeylerini düzenleyerek beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzeltmeye yardımcı olur.En etkili tedavi genellikle ilaçları uygun terapilerle birleştirmektir. Bu, hem biyolojik hem de psikolojik etmenleri hedefleyerek OKB semptomlarını daha etkili bir şekilde kontrol etmeye yardımcı olabilir.
Kişinin belirtileri, şiddeti ve ihtiyaçları göz önüne alındığında, tedavi planı genellikle bireyselleştirilir. Tedavi sürecinde bir uzmanın rehberliği ve düzenli takibi önemlidir. İyi bir tedavi planı, kişinin yaşam kalitesini artırabilir ve semptomları yönetmeye yardımcı olabilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Olan Birey Hangi Sıkıntıları Yaşar?
- Obsesyonlar: Zorlayıcı, tekrarlayan düşünceler, dürtüler veya imgeler. Bu düşünceler kişiye önemli bir rahatsızlık verir.
- Kompulsiyonlar: Obsesyonlarla başa çıkmak için kişinin içsel gerginliği azaltmak amacıyla yaptığı tekrarlayan davranışlar veya zihinsel eylemler.
Örnek obsesyonlar şunları içerebilir:
- Kirlenme veya mikrop bulaşma korkusu
- Kendi veya sevdiklerinin zarar görmesiyle ilgili korkular
- Sürekli bir şeyleri kontrol etme ihtiyacı
- Sayma veya düzenleme takıntıları
Örnek kompulsiyonlar şunları içerebilir:
- Elleri sürekli yıkama veya dezenfekte etme
- Belirli bir sırayla nesneleri düzenleme
- Belirli bir sayıda veya belirli bir düzen içinde şeyleri sayma
- Kapıları kontrol etme veya kilitleri tekrar tekrar kontrol etme
OKB'nin tam olarak nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, genetik, nörobiyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olduğuna inanılmaktadır. OKB tedavisi, bilişsel davranışçı terapi (BDT), ilaç tedavisi veya bunların kombinasyonunu içerebilir.
