Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, inşaat sektöründe nitelikli iş gücünü artırmak ve yapı güvenliğini sağlamak amacıyla önemli bir adım attı.
Hazırlanan yeni yönetmelik ile yapı ustalarının mesleki kayıt ve denetim süreci dijital ortama taşınıyor. Artık müteahhitler ve şantiye şefleri, yetki belgesi bulunmayan ustaları çalıştıramayacak. Böylece hem inşaat kalitesi yükseltilecek hem de iş güvenliği standartları daha sıkı bir şekilde denetlenebilecek.
YÖNETMELİK RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Yetki Belgeli Yapı Ustaları Hakkında Yönetmelik”, Resmî Gazete’de yayımlandı. Yönetmelik, 31 Aralık 2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu tarihten itibaren yapı ustaları, Bakanlığın belirlediği şartlara uygun olarak kayıt altına alınacak ve yalnızca gerekli belgeleri bulunan ustaların şantiyelerde görev almasına izin verilecek. Yönetmelikle birlikte sektördeki kayıt dışılık sorununun önüne geçilmesi ve ustaların mesleki yeterliliklerinin belgelenmesi amaçlanıyor.
MESLEKİ BELGESİ OLMAYAN USTA ŞANTİYEYE GİREMEYECEK
Yönetmelikle birlikte inşaat ve tesisat gibi mesleki uzmanlık gerektiren tüm alanlarda sadece yetki belgesi bulunan ustaların çalışmasına izin verilecek. Bu belgeyi almamış olan kişilerin, şantiyelerde herhangi bir faaliyette bulunması yasal olarak engellenecek. Müteahhitler ve şantiye şefleri, bu konuda sorumlu tutulacak ve belgeli usta çalıştırma zorunluluğu denetimlerle kontrol edilecek. Bu uygulama, hem sahadaki iş kalitesini artırmayı hem de çalışan güvenliğini maksimum seviyeye taşımayı hedefliyor.
MEVCUT KAYIT SİSTEMİNE USTALAR DA DAHİL EDİLECEK
Bugüne kadar sadece şantiye şefleri, yapı müteahhitleri, tasarım gözetmenleri ve plan müelliflerinin bilgilerini kayıt altında tutan Bakanlık, artık yapı ustalarını da bu sisteme dahil ediyor. Böylece inşaat sektöründe görev alan tüm teknik ve uygulayıcı personel dijital ortamda izlenebilir hale gelecek. Bu kayıt sistemi sayesinde sektör genelinde standartların yükseltilmesi ve denetimlerin daha etkin yürütülmesi sağlanacak.
ŞantiyeM UYGULAMASI ÜZERİNDEN KAYIT ZORUNLULUĞU
Yetki belgesine sahip olan yapı ustaları, “ŞantiyeM” adı verilen dijital sisteme e-Devlet üzerinden kayıt yaptırmak zorunda olacak. Bu sistem, yapı ruhsatı düzenleme sistemleriyle entegre çalışarak usta bilgilerinin doğrudan yapı izni sürecine dâhil edilmesini sağlayacak. Mesleki Yeterlilik Belgesi, ustalık belgesi ya da meslekle ilgili bölüm diploması olanlar bu sisteme kayıt yapabilecek. Şantiye şefleri, çalışmaya başlayan her ustayı bu sistem üzerinden bildirecek, ustanın işten ayrılması durumunda yine aynı sistem üzerinden işlem yapılacak. Böylece şantiyelerde görev alan tüm ustaların geçmişi ve faaliyetleri dijital ortamda arşivlenecek.
ŞANTİYE BAZLI TAKİP SİSTEMİ KADEMELİ OLARAK UYGULANACAK
Yeni sistemin uygulanması kademeli olarak planlandı. Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra ilk etapta 4.500 metrekare ve üzeri büyüklükteki projelerde zorunlu olacak bu takip sistemi, üçüncü yılda 1.500–4.500 metrekare arası yapıları kapsayacak. Dördüncü yılın sonunda ise 500–1.500 metrekare büyüklüğündeki şantiyeler sisteme dahil edilecek. Böylece uygulama, tüm yapı türlerinde etkin biçimde devreye alınarak sektör genelinde standardizasyon sağlanmış olacak.
AMAÇ: KALİTELİ, GÜVENLİ VE DENETLENEBİLİR YAPILAŞMA
Bakanlık, bu düzenlemeyle yapı ustalarının hem yetkinliğini hem de kayıtlılığını esas alarak kaliteli ve güvenli bir yapılaşma süreci hedefliyor. Denetimlerin artırılması sayesinde hem yapı sahiplerinin memnuniyeti sağlanacak hem de sektördeki iş gücü kalitesi yukarıya taşınacak. Ayrıca bu sistemle ustaların iş geçmişi izlenebilir hale geleceği için sektör içinde bilgi ve deneyim birikimi daha sağlıklı değerlendirilecek. Böylece mesleki gelişim teşvik edilecek, kayıt dışı ve niteliksiz iş gücünün sektöre zarar vermesi engellenecek.
