1990’larda Antarktika’yı yılda yalnızca 8 bin kişi ziyaret ederken, 2023-24 sezonunda bu sayı 124 bini geçti. Uluslararası Antarktika Tur Operatörleri Birliği (IAATO) verilerine göre, muhafazakar tahminler 2034 yılına kadar turist sayısının 450 bine ulaşabileceğini öngörüyor. Bu artış, bölgedeki insan faaliyetlerinin ekosisteme olan baskısını artırıyor.
Araştırmalar, ortalama bir turist seyahatinin yolcu başına 5,44 ton CO₂ emisyonuna yol açtığını ortaya koyuyor. Turistler sadece karbon ayak izi bırakmakla kalmıyor; kırılgan bitki örtüsünü çiğniyor, vahşi yaşamı rahatsız ediyor ve istilacı türler ile hastalık riskini yükseltiyor.
Turist ve araştırma faaliyetlerinin etkisi
Şili, Almanya ve Hollanda’dan araştırmacılar, 4 yıl boyunca Antarktika’da 2 bin kilometre yol katederek, nikel, bakır ve kurşun gibi toksik metal konsantrasyonlarının kırk yıl öncesine göre 10 kat arttığını belirledi. Gemi motorları, uçaklar ve dizel jeneratörlerden çıkan siyah karbon, karın koyulaşmasına ve daha hızlı erimesine neden oluyor.
Groningen Üniversitesi’nden Raul Cordero, “Tek bir turist yaklaşık 100 ton karın erimesinin hızlanmasına katkıda bulunabilir” diyor. Araştırma keşif gezileri ve ağır araçlar, tek bir turistin etkisinin on katını yaratabiliyor.
Zararı sınırlama çabaları yetersiz kalıyor
Antarktika Antlaşması ve IAATO’nın uyguladığı önlemler, ağır fuel oil kullanımını yasaklamak, hibrid gemilere geçmek ve iniş alanlarını koordine etmek gibi yöntemleri içeriyor. Ancak bilim insanları, sadece fosil yakıt kullanımını azaltmanın ve yenilenebilir enerjiye hızlı geçişin ekosistemi korumada yeterli olacağını vurguluyor.
Çalışma, “Buzlu vahşi doğa el değmemiş gibi görünse de, insan ayak izi Antarktika’yı yüzeyin altında eritiyor. İnsan faaliyetlerinin yükünü azaltmak için daha yapılması gereken çok şey var” diyerek uyarıda bulunuyor.
