Nöbetçi Eczaneler
Ağız kanseri, dudak, dil, sert damak, ağız tabanı, retromolar bölge ve bukkal mukozası gibi ağız içinde ortaya çıkan kanser türlerini kapsayan bir grup hastalığı ifade eder. Genel olarak “Oral Kavite Kanseri” olarak adlandırılan bu türler, farklı davranış gösterse de agresif kanser türleri arasında yer alır.
Ağız Kanseri Nedir?
Ağız kanseri, ağzın veya dudakların herhangi bir yerinde anormal hücrelerin büyümesidir. Ağız kanserlerinin mümkün olduğu kadar erken aşamada yakalanması tedavi başarı oranı için son derece önemli olurken, bu bölge tümörlerinin tedavisinde cerrahi ön planda olmaktadır.
Cerrahi mümkün olduğu kadar geniş, güvenli, cerrahi sınır bırakılarak yapılmalı ve mutlaka operasyon sırasında çıkartılan cerrahi alan patoloji(frozen) ile desteklenmelidir. Bazı vakalarda cerrahiye ek olarak kemoterapi uygulanabilir.
Ağız içerisindeki bir kanserin tedavisinde mutlaka boyun diseksiyonu yapılması (sert damak hariç) gerekir.
Ağız Kanserinin Belirtileri
Ağız kanserinin erken aşamada tespiti, tedavi başarısı açısından kritik öneme sahiptir. Bu kanser türünün belirtileri şunlar olabilir:
- İyileşmeyen ağız/dudak yarası
- Ağız içinde yumru veya şişlik
- Beyaz veya kırmızı yamalar
- Solan renkli alanlar
- Yanaklarda kalınlaşma veya yumru
- Uzun süreli boğaz ağrısı
- Ses kısıklığı
- Kötü ağız kokusu
- Çiğneme veya yutma sorunları
- Dil veya çene hareketlerinde zorluk
- Diş etrafında ağrı
- Ağız içinde uyuşma
Ağız Kanseri Risk Faktörleri
Ağız kanseri riskini artıran faktörler arasında uzun süreli tütün kullanımı, aşırı alkol tüketimi, güneşe maruz kalma, yaş, obezite ve belirli sağlık sorunları bulunmaktadır. Ayrıca, HPV enfeksiyonu, ultraviyole ışınlar, kötü beslenme, bağışıklık sistemi zayıflığı, fanconi anemisi gibi faktörler de riski artırabilir.
Ağız Kanseri Türleri
Ağız kanseri, hücre tipine bağlı olarak farklı kategorilere ayrılır. En yaygın olanı skuamöz hücreli karsinomdur. Diğer türler arasında adenokarsinom, sarkom, melanom ve lenfoma bulunur. Ağız kanseri, baş ve boyun kanserleri kategorisinin bir parçası olup gırtlak, nazofarenks, orofarenks, hipofarenks, tiroid bezi gibi bölgeleri de içerir.
Ağız Kanserinin Teşhisi
Ağız kanseri teşhisi genellikle fiziksel muayene ile başlar. Diş hekimi, anormal doku değişikliklerini veya kitleleri tespit edebilir. Teşhis, lezyonun doğrudan muayenesi veya küçük bir biyopsi ile konulabilir. İlerleyen aşamalarda, baş ve boyun MRI taraması, göğüs BT taraması ve PET taraması gibi testler uygulanabilir.
Ağız Kanseri Tedavisi
Ağız kanseri tedavisi, hastanın genel sağlık durumu ve kanserin evresine bağlı olarak değişir. Cerrahi, tümörün çıkarılmasında ön plandadır. Radyoterapi, küçük tümörler için birincil tedavi olarak kullanılır. Kemoterapi, cerrahi öncesi tümör küçültme amacıyla uygulanabilir. İmmünoterapi de bağışıklık sistemini güçlendirerek kullanılabilir.
Destekleyici Bakım ve Sorunlar
Ağız kanseri tedavisi sonrasında destekleyici bakım, fiziksel, duygusal, ve pratik zorlukları yönetmeye yardımcı olur. Benlik saygısı, ağız kuruluğu, çiğneme ve yutma güçlüğü, konuşma sorunları, tat değişiklikleri, diş problemleri, beslenme sorunları gibi konularda kişiselleştirilmiş yaklaşımlarla destek sağlanabilir. Ayrıca, risk faktörlerini azaltmak adına tütün kullanımının bırakılması, alkol tüketimine dikkat edilmesi ve güneşe karşı korunma önlemlerinin alınması önerilir.
Ağız kanseri, erken teşhis ve etkili tedavi ile başarıyla yönetilebilen bir hastalıktır. Belirtileri fark eden bireylerin derhal bir sağlık profesyoneline başvurması ve risk faktörlerini azaltıcı adımlar atmaları önemlidir.