Dizanteri, bağırsak enfeksiyonlarından kaynaklanan bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmediğinde ortaya çıkan bu rahatsızlık, karın ağrısı, yüksek ateş, genel durum bozukluğu ve hatta hayati risk taşıyan kanlı ishal gibi çeşitli belirtilerle kendini gösterir.
Dizanteri Nasıl Bulaşır?
Dizanteri, çok bulaşıcı bir bağırsak enfeksiyonudur ve genellikle aşağıdaki yollarla bulaşır:
- İyi temizlenmemiş kirli eller
- Kirli su tüketmek
- Uygun şekilde temizlenmemiş yiyecekler tüketmek
- Kirli göl veya havuzlarda yüzmek
- Kişiden kişiye bulaşma
- Bazı kimyasal maddeler
Dizanteri Belirtileri
Dizanteri belirtileri, bulaşmanın ardından 1-3 gün içinde ortaya çıkar ve şu şekildedir:
- Karın ağrısı
- Mide krampları
- Mide bulantısı
- Ateş
- Kusma
- Kanlı ishal
- Mukuslu ishal
Dizanteri Çeşitleri
Dizanteri, iki temel tipte görülmektedir: Basilli Dizanteri ve Amipli Dizanteri.
Basilli Dizanteri
Basilli dizanteri, Shigella bakterilerine bağlı olarak ortaya çıkar. Bu bakteriler dünya genelinde yılda 80-160 milyon hastalığa ve 600 bin ölüme neden olabilir. Genellikle gelişmekte olan ülkelerde görülür ve belirtileri hafif karın ağrısı, ishal, nadiren görülen kan veya mukustur.
Amipli Dizanteri
Amipli dizanteri, Entamoeba histolytica adlı parazitin neden olduğu bir enfeksiyondur. Dünya genelinde yılda 50 milyon vaka görülür ve 50 bin kişi hayatını kaybedebilir. Amipler, bağırsak duvarını delip kan dolaşımına yayılabilir, bu da diğer organları enfekte edebilir. Belirtiler arasında karın ağrısı, ateş, titreme, kanlı dışkı, mukuslu dışkı ve irin içeren sulu ishal bulunur.
Dizanteri Riski Altında Olanlar
Dizanteri genellikle çocukları daha fazla etkiler çünkü hijyen kurallarına uyma konusunda yetişkinlere kıyasla daha zayıftırlar. Dizanteri riski yüksek yerler arasında okullar ve huzurevleri bulunmaktadır.
Dizanteri Teşhisi ve Tedavisi
Dizanteri teşhisi, hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve yapılan tetkiklerle konur. Dışkının mikroskobik incelemesi, dışkı kültürü, ELISA veya PCR testleri gibi yöntemlerle etken tanısı yapılır. Tedavide sıvı kaybının önlenmesi önemlidir. Antibiyotik tedavisi gerekebilir ve tedavi sürecinde ishali durduran ilaçlar kullanılmaz.
Sonuç olarak, dizanteri kişisel hijyen kurallarına dikkat edilmediğinde ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Belirtiler ortaya çıktığında vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.