Sahte içerikleri anlamak için dijital okuryazarlık şart
Son dönemde sosyal medyada yapay zeka ile hazırlanan videolar hızla yayılıyor. Gerçeğe çok benzeyen bu görüntülerin sahte olup olmadığını ayırt etmek ise birçok kullanıcı için oldukça güç hale geldi.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Murat Kırık, yapay zekanın özellikle görüntü işleme alanında geliştiğini, ancak deepfake gibi tekniklerle manipülasyona açık hale geldiğini söyledi. Kırık, “İlk bakışta gerçek mi, kurgu mu anlamak çok zor. Bu da seçimler ve toplumsal olaylar gibi kritik anlarda dezenformasyona yol açabilir.” dedi.
Sahte videolarda ses-görüntü uyumsuzluğu, flu arka planlar, anlamlı olmayan yazılar, fazla ya da eksik uzuv gibi teknik detayların ipucu olabileceğini belirten Kırık, vatandaşların bu tür içerikleri teyit etmeleri gerektiğini vurguladı. “Görüntüler Dezenformasyonla Mücadele Merkezi veya güvenilir teyit platformlarından kontrol edilmeli.” ifadelerini kullandı.
Yapay zeka içeriklerinin etiketlenmesi gerektiğini söyleyen Kırık, sosyal medya yasalarının güncellenmesi ve yapay zeka şirketlerinin de yasal denetime tabi tutulması gerektiğini söyledi.
İstanbul Medipol Üniversitesi’nden Doç. Dr. Başak Gezmen de dijital okuryazarlığın artık temel bir ihtiyaç olduğunu belirterek, “Gerçeklik algısı yapay içeriklerle daha da zayıflıyor. Bilgi kirliliğini önlemek için teyit okuryazarlığı da gelişmeli.” dedi.
Uzmanlar, yapay zeka destekli sahte içeriklerin yayılmasının önüne geçilmesi için hem yasal düzenleme hem de kamuoyu farkındalığının artırılması gerektiği konusunda hemfikir.
