Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in yayımladığı yeni rapor, Türkiye’de rekor sıcaklıkların elektrik tüketimine etkilerini ortaya koydu. Geçen ay, temmuz ayının son 55 yılın en sıcak dönemi olarak kayıtlara geçmesiyle birlikte artan klima kullanımı, ülke genelinde elektrik talebini zirveye taşıdı.
Elektrik tüketimi tarihi seviyeye çıktı
Rapora göre, Türkiye’de her bir derece sıcaklık artışı, 0,77 gigavat ek elektrik üretim kapasitesi ihtiyacı doğuruyor. Örneğin, sıcaklığın 22 dereceden 32 dereceye yükselmesi, Atatürk Hidroelektrik Santrali’nin üretim gücüne eşdeğer en az 3 yeni santralin devreye alınmasını gerektiriyor.
28 Temmuz 2025’te Türkiye’de saatlik elektrik tüketimi 59 gigavatsaatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu tüketimin yüzde 18’i doğrudan soğutma ihtiyacından kaynaklandı. Yaz aylarında özellikle öğle saatlerinde elektrik talebinin yüzde 10’dan fazlasının soğutmaya bağlı olması, iklimlendirme cihazlarının artık elektrik şebekesi üzerinde belirleyici bir unsur haline geldiğini gösteriyor.
Şebeke üzerindeki yük artıyor
Uzmanlara göre, kısa süreli talep sıçramaları elektrik hatları ve trafo merkezlerinde anlık yüklenmelere yol açarak arıza riskini artırıyor. Bu nedenle şebeke üzerindeki baskının azaltılması için yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi her geçen gün artıyor.
Ember’in analizine göre, güneş enerjisi bu noktada kritik bir rol oynuyor. Güneşin en yüksek üretim saatlerinin günün en sıcak saatleriyle örtüşmesi sayesinde, artan soğutma talebi büyük ölçüde karşılanabiliyor. Nitekim 2024 yaz aylarında, soğutma ihtiyacının en yoğun olduğu saatlerde Türkiye’de elektrik talebinin yüzde 20’sinden fazlası güneş enerjisiyle karşılandı.
Soğutma talebi hızla artıyor
Türkiye’de sadece alan soğutmasına bağlı elektrik tüketimi 2023-2024 döneminde yüzde 19 artarak 10 teravatsaate ulaştı. Bu miktar, yaklaşık 4 milyon elektrikli aracın bir yıllık şarj ihtiyacına eşdeğer. Mevcut eğilimin devam etmesi halinde, soğutma kaynaklı elektrik talebinin 2030’a kadar iki katına, 2035’te ise 3,5 katına çıkması bekleniyor.
İklim değişikliği tüketim alışkanlıklarını değiştirdi
Küresel iklim değişikliği Türkiye’nin elektrik talebi alışkanlıklarını da dönüştürdü. 2008 yılına kadar en yüksek elektrik tüketimi kış aylarında görülürken, bu tarihten sonra zirve talep yaz aylarına kaydı. 2025 itibarıyla yaz ve kış arasındaki zirve talep farkı, 2008’e kıyasla 12 kat arttı.
Uzmanlardan çözüm önerileri
Ember Enerji Analisti Bahadır Sercan Gümüş, artan soğutma ihtiyacının enerji sistemine etkilerini azaltmak için klima kullanımına yönelik envanter çalışması yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca enerji verimliliği politikalarının güçlendirilmesi ve şebeke esneklik çözümlerinin yaygınlaştırılmasının önemine dikkat çekti.
Gümüş’e göre, Türkiye’nin sahip olduğu yüksek güneş enerjisi potansiyeli, artan elektrik talebini temiz ve sürdürülebilir şekilde karşılamanın en etkili yolu olacak.
