Fotoğraf ve video paylaşımına yönelik bir sosyal medya uygulaması olarak kurulan Instagram, 15 yıl içinde dünya genelinde en etkili platformlardan biri haline geldi.
Kevin Systrom ve Mike Krieger tarafından geliştirilen uygulama, ilk olarak 6 Ekim 2010’da Apple’ın uygulama mağazasında yayımlandı. İlk gününde 25 bin kişi tarafından indirilen Instagram, yalnızca üç ayda 1 milyon kullanıcıya ulaşarak dikkat çekti.
İlk versiyonunda yalnızca fotoğraf yükleme, beğenme ve takip etme gibi özellikler bulunan platform, 2011’de eklenen kamera efektleriyle hızlı bir yükseliş yaşadı. Mobil fotoğrafçılığın yaygınlaşması da bu büyümeyi destekledi.
Facebook’un satın almasıyla büyüme hızlandı
Instagram, 2012 yılında 100 milyon kullanıcıyı aşarken yaklaşık 1 milyar dolara Facebook (şimdiki adıyla Meta) tarafından satın alındı. 2013’te video paylaşım özelliği, 2016’da canlı yayın seçeneği, daha sonra ise “Hikayeler” ve “Reels” gibi içerik türleri platforma eklendi.
Bu süreçte Instagram, “influencer” kavramının da doğmasına zemin hazırladı. Yüksek takipçili kullanıcılar, ürün ve hizmet tanıtımlarında markalar için yeni bir reklam alanı oluşturdu. 2015 sonrası gelişen reklam araçları ve 2020’de eklenen alışveriş özellikleriyle uygulama, e-ticaretin de önemli kanallarından biri haline geldi.
3 milyar kullanıcı ve 66,9 milyar dolar gelir
Bugün aylık 3 milyar aktif kullanıcıya ulaşan Instagram, moda, müzik, sanat ve gastronomi gibi alanlarda trendlerin belirlendiği küresel bir merkez konumunda. Business of Apps verilerine göre platform, 2024’te yaklaşık 66,9 milyar dolar gelir elde ederek Meta’nın toplam gelirinin yüzde 40’ını oluşturdu.
Tartışmalar ve hukuki süreçler
Instagram’ın yükselişi, veri gizliliği ve gençlerin ruh sağlığına etkileri nedeniyle hukuki süreçleri de beraberinde getirdi. 2022’de Avrupa Birliği tarafından 405 milyon avro para cezasına çarptırılan platform, 2023’te ABD’de 41 eyalet tarafından çocuklara zarar verdiği iddiasıyla dava edildi.
Geçen yıl ise Meta’ya, gençleri bağımlı hale getirdiği iddiasıyla 5 milyar dolarlık tazminat davası açıldı. 2024’te kullanıcılara bilgi verilmeden devreye alınan “siyasi içerikleri kısıtla” özelliği ise özellikle ABD seçimleri ve Filistin paylaşımlarında görünürlük tartışmalarına yol açtı.
Dijital ekonomide güçlü aktör
Instagram, bugün bireylerden büyük markalara kadar milyonlarca kullanıcının içerik ürettiği, ticaret yaptığı ve gelir elde ettiği bir platform. Hem dijital pazarlamanın hem de sosyal etkileşimin önemli bir kanalı olan uygulama, 15 yıllık tarihinde sosyal medyanın en güçlü aktörlerinden biri olmayı sürdürdü.
