Bu sorunun cevabını vereceğim merak etmeyin. Öğretmenlerin neyi olur, sorusunu da soracağınızdan emin olduğum için onu da yazacağım.

Basit sloganlar üzerinden konuyu konuşabiliriz aslında ama zaten yıllardır bunu uyguluyoruz ama bir şey olmuyor sanki. Belki de oluyordur emin değilim. Başka türlü deneyelim. Değişim çok zor değil, çok ince bir kırılma ile başlar. Belki bu kırılmaya bir katkı yapabiliriz.

Ortaokul, lise veya üniversite öğrencileri…

Bu yaz önünüzde yine fırsatlar var. Tatil planı yapmayın. İlk olarak kafanızdan bunu çıkarın. Tatil planı yapan insanlardan bir şey olmaz. Tatil yapmakla tatil planları ile yaşayan insan ayrı şeylerdir. Bunu sonra konuşuruz.

Sorumluluk günlerinizin olmadığı günleri tatil olarak kodlamak sizi bozar, boşluğa sürükler. Boşluk dediğim şey aslında boşluk değildir. Sizi yanlış yöne sürükler demek istiyorum. Dolgu cümlelerini hızla bitirelim. Sadede gelelim.

Tatil planı yerine öğrenme planı yapın. Gelişme planı yapın.

Hedefler koyun ve bunları titizlikle planlayın. Planlayabilmek başarılı olmanın anahtarıdır. Az ama devamlı yaptığınız şeyler sizin başarınızın temelidir.

-Bu yaz para kazanmak amacıyla değil ama hayatı görmek için çalışın. Çok aşırı zorlayıcı olmayan işlerde çalışın, sorumluluk almayı ve insanlarla ilişkileri öğrenin.

-Önünüzde kaç gün varsa ona göre bir öğrenme planı yapın. 70 günde falan, gibi… Hergün 20 dakika bir şey üzerine kendinizi geliştirin.

-Youtube üzerinden kurs alın. Bir alanda her gün bir video izleyin ve o konuyu öğrenin. Hangi alana ilgi duyuyorsanız artık.

-Bu yaz mutlaka bir bilgisayar programı öğrenin. Ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz. Grafik, ses, video, metin, yazılım, yapay zeka… Ne olursa.

-Bu yaz mutlaka ama mutlaka Google NotebookLM kullanmayı öğrenin. Sonra bana teşekkür edeceksiniz bunun için. Sadece öğrenciler değil araştırmacılar için de son derecek gerekli. (https://notebooklm.google.com/ ) Gazeteciler ve akademisyenler de kullanıyor. (Sanırım)

-Kısa video izleme alışkanlığınızı kontrol altına alın bu yaz. Her Gün biraz daha azaltarak devam edin. Bunun için süre tutun.

-Bu yaz kendinize kesinlikle bir kronometre satın alın. Telefonda veya saatinizde olması önemli değil. Zamanı kullanmayı bilmeyen başarılı olamaz.

-Bu yaz çalışma tekniklerinden birisini mutlaka öğrenin ve deneyin. Öğrenmeyi öğrenmek ve çalışmayı öğrenmek hayatınızı değiştirecek.

-Kitap okumak… Ne sıkıcı bir tavsiye değil mi? Evet, sıkıcı. Şöyle yapalım: Yaşınıza göre bir başlangıç noktası belirleyin. Dünya tarihine dair, insanlık tarihine dair, yakın tarihe dair, edebiyata dair bir hedef belirleyin ve sıralı okuma deneyin. Bir alanda cehaletinizi gidermek ve merakınızı tatmin etmek üzere zevke okuyabileceğiniz bir alan mutlaka tespit edin.

-Sıcak havalarda arkadaşlarınızla bir gölgede boş boş oturup göğe bakabileceğiniz zamanlarınız da olsun. Bu konuda ciddiyim.

-Bir sanat alanında araştırmalar yapın. Resim, müzik, heykel, sinema… O alanda bir kişiyi araştırın. O yapabiliyorsa siz daha iyisini yapabilir misiniz acaba? En azından o alanda bir şeyi iyi bilin. Zevzeklik için değil, özgüveniniz için.

-Bu yaz en az üç yemeği yapmayı öğrenin. Sadece üç adet yemek. Öğrenmek ne kadar zamanınızı alır ki? Hatta bu yemekleri sırayla yapın. Özellikle erkeklere söylüyorum.

-Şöyle bir alışkanlık edinin: Bilmediğiniz her kelimenin anlamına bakmak için telefonunuzu kullanın. Sonra sahiden bildiğinizi sandığınız kelimelerin kökenini araştırın. Yapay zeka ile bir iki dakikanızı alır. Muhteşem bir şey olacak sizin için.

-Elinize geçen paranın bir kısmını başkalarının iyiliği için harcamayın öğrenin. Bu konuda antrenman yapın.

-Başkalarının iyiliği için gayret etmek sizi dingin ve mutlu yapacak anahtardır. Sivil toplum kuruluşlarında bazen gönüllü işlere katılın.

-Yatmadan önce mutlaka önceden hazırladığınız haritaya bakın. Yaşadığınız yerin ve dünyanın yerleşimini iyice öğrenin.

-Eğer Müslüman olduğunuzu iddia ediyorsanız… İnancınızın temeli olan kitaptan her gün, öğrenmek amacıyla biraz okuyun. On yıl sonra bu konuda çok iyi olacaksınız. Neyin din olmadığını yine kitabınızdan öğrenin. Bu çok daha büyük bir hazine.

Bütün bunlar için bir gün yeter mi, diye düşünüyor olabilirsiniz. Her birine 20 dakika ayırsanız yeter. Her biri için günleri bölseniz yeter.

Bütün bunları ne için yapıyoruz?

Ne işe yarar ki bu yaz yaptığımız bu şeyler?

Cevap: Bir alanda en iyi olan sporcuyu, müzisyeni, ressamı, akademisyeni düşünün şimdi. En iyilerini düşünün. Sizce kaç günde bu hale geldiler? Sihirli bir şeyler mi vardı? Şimdi bütün tavsiyelerimden bazılarını tam 10 yıl boyunca yaptığınızı düşünün. Haydi korkmayın, düşünün… Şimdi sevinin. 10 yıl sonra bir hazineniz olacak. Emin olun çok şey birikecek hayatınızda. Bir de tam tersini düşünün… Bunların hiç birini yapmadan da o 10 yıl geçecek. Elinizde ne kalacak?

Yaz tatili öğrencilerin merdiveni olur.

Ona basarak yükselirler.

Bütün anlattıklarımı öğretmenler zaten yapmak zorunda. Yoksa onlar sadece para kazanan ahmaklar değiller, onlar öğretmen.

Son kez…

-Zamanı kullanmayı mutlaka öğrenin, bu öğrenilmesi gereken bir şey.

-Plan yapmayı öğrenin.

-Öğrenmeyi öğrenin.

-Çalışmayı öğrenin.

10 yıl sonra geri dönüp bakacaksınız ve “iyi ki…” diyeceksiniz.