Türkiye'de dermatoloji polikliniklerine giden her 100 kişiden 30'una uyuz teşhisi koyuluyor.
Uzmanlar bunu salgın olarak niteliyor. Uyuzun bulaşma kaynağıyla ilgili ise yanlış bilinenler var.
Uyuz; Sarcoptes scabiei var hominis adı verilen akarın (böcek) sebep olduğu tüm dünyada yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Gözle görülemeyen ancak mikroskopla seçilebilen uyuz böcekleri insan derisini istila ederek hastalığa yol açarlar. Uyuz böceği deride tüneller açarak bu tünellerin içinde yaşar.UYUZ NASIL BULAŞIR?
Uyuz genellikle hasta olan biriyle doğrudan ve uzun süreli yakın temas ile bulaşır. Kişiden kişiye genellikle 15-20 dakikalık bir sürede bile yakın temasla (aynı yatakta yatma, ele ele tutuşma gibi) bulaşabilir. Yatak takımı, giysi ve havlu gibi kişisel eşyaların ortak kullanımı uyuzun bulaşmasını ve yayılmasını kolaylaştırır.UYUZ BELİRTİLERİ KAÇ GÜNDE ORTAYA ÇIKAR?
İlk defa uyuza yakalanan bir kişide belirtilerin başlaması 2-6 hafta kadar sürebilir. Ancak daha önce uyuza yakalanan bir kişide, belirtiler genellikle maruz kaldıktan 1-4 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık belirtilerinin başlamadığı bu dönemlerde bile kişi uyuzu başkalarına bulaştırabilir.
UYUZ BELİRTİLERİ
Uyuzun en önemli belirtisi şiddetli gece kaşıntısıdır. Kaşıntı, kişinin yatağa girip ısınması ile artar ve kişiyi uykudan uyandırabilecek şiddette iken gündüzleri daha hafiftir. Kaşıntı genellikle el parmak araları, el bileğinin iç yüzü, bilekler, koltuk altları, dirsekler ve kasıklarda görülmekle birlikte tüm vücutta görülebilmektedir. Hastalığın en belirgin bulgusu parmaklar arasında dalgalı kirli bir çizgi halinde görülen, uyuz böceğinin içinde yaşadığı, gri beyaz renkli, 1-10 mm uzunluğundaki tünellerdir. Kişilerde özellikle geceleri artan şiddetli kaşıntı ve deride görülen içi su dolu keseciklerin görülmesi uyuz şüphesini arttırır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında bir an önce Sağlık Kuruluşuna başvurulmalıdır.
"Uyuzda temas önemli"
Özellikle gece artan kaşıntının çok önemli bir semptom olduğunu vurgulayan Uzmanlar, "Erkeklerde kasık bölgesini tutuyorsa, koltuk altı, el, parmak aralarını tutan şiddetli kaşıntılarda uyuz mutlaka akla gelmelidir. Evde birden fazla kişi varsa, aksi ispatlanıncaya kadar mutlaka uyuzu düşünmek gerekiyor. Uyuz olduğunda da mutlaka dermotoskopik olarak incelenmesi gerekiyor. Tanısı konulduktan sonra bazı tedavilerle geçiyor. Şuna dikkat etmek gerekiyor. Hastaların yanında aile bireylerinin de tedavisi gerekiyor. Bu tedavi yapılmazsa sürekli tekrarlamalara neden oluyor. Uyuz olan biri yıkanmadığında hastalığın deri geçişini artırırsınız. Günlük yıkanmak, bu sıklığı azaltacaktır. Uyuz hastalığında temas önemli. Yakın temaslardan biraz kaçınmak lazım. Özellikle toplumumuzda tokalaşmanın çok bulaştırmadığı söyleniyor. Ancak bizim yeni yaptığımız çalışmalar gösterdi ki çok çabuk bulaşabilecek canlılar. Mikroskobik olarak incelendiğinde çok kolay hareket ediyor, kişiden kişiye bulaşabilir. O nedenle insanlar yakın temastan kaçınmalı."
UYUZ HASTALIĞINDAN KORUNMA YOLLARI
Hastalığın önlenmesi ve kontrolü için uyuz olan kişi ile birlikte yaşayan kişilerin de aynı zamanda tedaviye alınması son derece önemlidir. Özellikle aile bireylerinin kaşıntısının olup olmamasına bakılmaksızın mutlaka birlikte tedavi olması gerekir. Aynı anda tedavi uygulanmadığı takdirde hastalık kişiden kişiye bulaşmaya devam edecektir. Uyuz hastası ve evde beraber yaşadığı kişiler tarafından kullanılan giysiler, çarşaflar ve havlular en az 60 derecede yıkanmalı ve ütülenmelidir. Yatak takımları birkaç gün havalandırılmalıdır. Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı olan bir poşet içerisinde ortalama üç gün saklanması gerekir. Ayrıca zemin ve mobilyalar elektrik süpürgesi ile temizlenmelidir.
ü
ü
