Kütahya'dan bir parça: Şimşir kaşığı nedir?

Geleneksel Bir Çalgının Derinlikleri

Şimşir kaşığı, geleneksel vurmalı sazlar arasında özel bir yere sahiptir. Genellikle şimşir, gürgen ve kızılağaç gibi ağaçlardan yapılan bu kaşık, zaman içinde hammaddesindeki evrimle birlikte maden veya kemik gibi malzemelerle de üretilmeye başlanmıştır.

Çeşitlilikteki Kullanım Alanları

Kaşıklar, günlük hayatta birçok farklı alanda kullanılmıştır. Bal kaşığı, çorba kaşığı, pilav kaşığı, kazan kaşığı, tencere kaşığı, kavurma kaşığı, dağıtma kaşığı, kahve kaşığı, oyun kaşığı ve süs kaşığı gibi pek çok isimle anılmıştır.

Ayrıca kaşıklar, kullanım amacına göre farklı şekil ve boyutlarda üretilmiştir.

Şimşir Kaşığı Çalgısı

Kaşık, sadece yemek kültüründe değil, aynı zamanda oyun kültürü alanında da kendini gösterir. Özellikle şimşir ağacından yapılan kaşıklar, çalgı olarak kullanılmaktadır.

Bu çalgı, kalınlık ve incelik farklarına göre değişen tınılar üretir. Genellikle iki kaşık bir arada kullanılarak çalınan bu enstrüman, Anadolu'nun genelinde yaygın olarak kullanılmakla birlikte özellikle Orta Anadolu ve Ege bölgesinde sıkça rastlanır.

Kütahya'dan Bir Parça: Şimşir Kaşığı 

Kütahya ilinin ise şimşir kaşığı ile tarihi ve kültürel bir bağı bulunmaktadır. Kütahya, zengin el sanatları geleneği ile bilinir. Seramik, çini ve geleneksel el işçiliği şehrin kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturur.

Şimşir kaşığı çalgısı da bu el sanatlarına paralel olarak öne çıkan bir müzik geleneğidir. Şehirdeki zanaatkarlar, şimşir kaşığı çalgısını ustalıklarıyla icra ederek müziğin geleneksel ritimlerini yaşatmaktadır.

Şimşir Kaşığı Nasıl Yapılır?

Şimşir kaşığı, ağaç halini almadan önce kabaca bir kalıp formunda kesilir. Daha sonra bu form, kaşık bıçağıyla oyularak şekillendirilir.

Sapı ve içi düzeltildikten sonra kaşık, kullanıma hazır hale gelir. Ancak yemek kaşıklarından farklı olarak, kaşık çalgısı tutma yerinin daha kısa olduğu, genellikle avuç içine uygun bir tasarıma sahiptir.

Kaşık çalgısı, birbirine vurularak icra edilen bir ritim enstrümanıdır. İki kaşığın bir arada kullanılmasıyla yüksek bir volümle sesler çıkarılır.

Dize vurularak veya avuç içinde çalınan bu çalgı, genellikle 2/4, 4/4, 5/8 ve 9/8 gibi melodi ritimlerine eşlik eder. Anadolu'nun genelinde yaygın olarak kullanılan şimşir kaşığı, geleneksel müziğin derin köklerini temsil eder.