Yumuktepe Höyüğü’nde 9 bin yıllık iki buğday türü bulundu

Mersin’deki Yumuktepe Höyüğü’nde yapılan arkeobotanik araştırmalarda, 9 bin yıl öncesine ait iki farklı buğday türüne rastlandı. Elde edilen bulgular, Neolitik Dönem tarımının izlerini taşıyor ve Anadolu’nun tarımsal geçmişine ışık tutuyor.

Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Mersin’deki Yumuktepe Höyüğü’nde, Neolitik Dönem’e ait önemli arkeobotanik bulgular elde edildi. Arkeologlar, yapılan kazılarda 9 bin yıllık iki buğday türüne ait karbonlaşmış tohumlar keşfetti. Bu tohumların “Triticum timopheevii” ve “Triticum spelta” olarak bilinen, Yakın Doğu’dan Avrupa’ya yayılan tarımsal bitkiler olduğu belirlendi.

BU TÜRLER NEOLİTİK DÖNEMDE YAYGIN OLARAK KULLANILIYORDU

1937 yılında kazılarına başlanan ve Neolitik Dönem’den Orta Çağ’a kadar birçok uygarlığın izlerini taşıyan Yumuktepe Höyüğü’nde kazı çalışmaları, İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burhan Ulaş başkanlığında sürdürülüyor. 2024 yılı kazılarında bulunan buğday tohumları, antik DNA çalışmalarıyla tarihlendirilerek “Triticum timopheevii” ve “Triticum spelta” olarak tanımlandı.

Ulaş, Yumuktepe’nin Neolitik tarımın yayılmasında kilit bir rol oynadığına dikkat çekerek, “Bu buğday türleri, Avrupalı Neolitik çiftçilerin tarımında yaygın olarak kullanılan türlerdi. Buluntular, Neolitik tarımın Doğu Akdeniz’den Avrupa’ya yayılımı konusunda önemli ipuçları veriyor” dedi.

NEOLİTİK TARIMIN İZLERİ VE YENİ VERİLER

Bulunan buğday tohumlarının karbonlaşmış olması, onların modern tarımda kullanılamayacağı anlamına geliyor, ancak tarımsal tarih açısından büyük bir öneme sahipler. Doç. Dr. Ulaş, bu tohumların Neolitik Dönem’de Yakın Doğu’dan Avrupa’ya doğru tarımın yayılması sürecinde büyük bir rol oynadığını vurguluyor. Ayrıca, “Triticum spelta” türünün Bronz Çağı’ndan çok daha önce, Neolitik Dönem’de tarımının yapıldığını ortaya koyan bu bulgular, tarihi değerlendirmeler açısından büyük bir yenilik sağlıyor.