NAFAKA ÇEŞİTLERİ VE ŞARTLARI

            Nafaka, geçinmek için gerekli olan şeylerin tümü manasına gelmekle; hukuk dilinde nafaka, bir kimsenin geçindirmekle, bakıp gözetmekle yükümlü bulunduğu kimseye ya da kimselere mahkeme kararıyla yaptığı ödeme anlamı taşımaktadır.  

Nafaka, boşanmadan dolayı yoksul duruma düşecek olan tarafın, diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak isteyebileceği ödemedir. Özellikle son yıllarda kısa süren evlilikler ile buna karşılık süresiz olarak nafaka ödenmesi meselesi, tartışmaları beraberinde getirmiş olsa da; henüz yasama organı tarafından bu konuda bir düzenlemeye gidilmemiştir. Bu hususa ilişkin nafaka ödemesine 5 yıl süre konulması ve 5 yılın altındaki evliliklere ilişkin evlilik süresine kadar; 5 yılın üzerindeki evlilikler için ise yine süresiz nafaka ödenmesi gibi farklı yöntemler önerilmiş ise de, düzenleme henüz yasalaşmamış ve yürürlüğe girmemiştir.

Nafaka ödemesi konusunda yoksulluğa düşecek olan eşe bağlanan nafakada kusur şartı aranmaz. Yani yoksulluğa düşecek eşe, nafaka bağlanması için nafaka yükümlüsünün kusurlu olması şart değildir. Bu konuda nafaka talebi ayrı bir dava ile talep olunacağı gibi, boşanma davasının yanında da nafaka talebi söz konusu olabilir.

            –Hangi durumlarda nafaka verilmez?

Kadının zorluk çekmeyecek kadar aylık geliri varsa, Kadının emekli maaşı ya da kira geliri varsa, Kadın, yeni bir evlilik yaptıysa ya da biriyle evlilik hayatı yaşıyorsa, Eski eşinin bir işi ya da düzenli geliri olmayan kadın, nafaka talep etse dahi nafaka alamaz.

Hukukumuzda boşanmadan kaynaklanan 3 tür nafaka çeşidi mevcuttur. Bunlar yoksulluk, iştirak ve tedbir nafakasıdır. Bunlarda tedbir nafakası geçici süreli bir koruma nafakasıdır. Tedbir nafakası sadece boşanma davası devam ederken istenebilen bir nafaka türüdür. Eşlerin mal varlıkları ve ekonomik güçlerini araştırıldıktan sonra, maddi olarak güçsüzlüğe düşecek tarafa tedbir nafakası ödenmesine karar verilebilir. Çocuklara dair tedbir nafakasına hükmedilmesi için, hakkında nafakaya hükmedilecek çocuğun reşit olmaması gerekmektedir. Tedbir nafakası, boşanma kararının kesinleşmesine sürecine dek devam eder.

Yoksulluk nafakasında, eşlerin mal varlıkları ve ekonomik güçlerini araştırılır ve bu duruma göre karar verilir. Yoksulluk nafakasına hükmedilmesi hususunda kusur durumu önem arz etmektedir. Tarafların eşit kusurlu olması veya nafaka yükümlüsünün hiç kusurunun olmaması durumunda, yoksulluk nafakasına hükmedilebilir. Fakat yoksulluk nafakası talep eden tarafın, diğer taraftan daha ağır kusurlu olması durumunda ise nafaka talebi reddedilir. Boşanma davasından sonraki süreçte ayrı bir dava ile yoksulluk nafakası talebinin söz konusu olması durumunda, yoksulluk nafakasının zamanaşımına uğramaması için, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde talep edilmesi şarttır.

Son olarak iştirak nafakası, boşanma davasında verilen boşanma kararı ile, ortak çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan eşin; velayeti bırakılan eşe, müşterek çocuğun bakımı, eğitimi ve benzeri giderleri için ödemesi gereken paradır. Burada mühim olan husus, müşterek çocuğun bakımı olmasından ötürü, eşlerin kusur durumunun hiçbir önemi yoktur. İştirak nafakası, kural olarak çocuğun 18 yaşını doldurması, evlenmesi ya da kanun çerçevesinde çocuğun mahkeme kararı ile ergin kılınması suretiyle sona erer.

Av. Rıdvan ÇAKIR