HAKLI FESİH VE KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatı İş Kanunumuzun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işçinin işe başladığı tarihten itibaren aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalışılan süreler göz önüne alınarak, hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işveren tarafından çalışana ödenecek tazminata kıdem tazminatı denilmektedir. Kıdem tazminatına hangi durumlarda hak kazanılacağı hususu ise biraz karmaşık gelmekte ve bu konu emekçiler için önem arz etmektedir. Bu yazımızda iş akdinin kıdem tazminatı hak edilerek feshedilebileceği bazı durumlardan bahsedilecektir.

İşçi eğer ki ücretini yasal süresi içerisinde alamazsa, yasal sürede söz konusu ücret ödenmez ya da eksik ödeme gerçekleşir ise, kıdem tazminatına hak kazanılarak iş akdi haklı nedenle fesih olunabilir. Yine buna benzer bir diğer hal, işçinin belirlenen asgari ücretin altında ücret alması halidir.

Çalışanlar arasında işyeri içerisinde eşit muamele gösterilmemesi, çalışanlar arası eşitlik ilkesine aykırı muamelelere tabi kalınması halinde de kıdem tazminatına hak kazanılarak iş akdi haklı nedenle fesih olunabilir. Yine işveren ya da yöneticilerin baskısına, mobbing uygulamasına maruz kalan işçi için de haklı nedenle fesih durumu ortaya çıkar ve kıdem tazminatına hak kazanılır.

İş yerinde iken çalışan başka bir çalışanın ya da üçüncü bir şahsın cinsel tacizine maruz kalır ise ve bu durumu amirlerine ya da işverenine bildirmesine karşın; herhangi bir tedbir alınmaz ise, bu durumda da haklı nedenle fesih işlerlik kazanır.

Fazla çalışma ücretinin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi, Ulusal Bayram ve Genel Tatil günü çalışma ücretlerinin verilmemesi ya da tam ödenmemesi, yıllık üst çalışma limiti olan iki yüz yetmiş saatin üzerinde fazla çalışmanın gerçekleşmesi, hafta tatilinin kullandırılmaması ya da eksik kullandırılması durumlarında da haklı nedenle fesih sonucu kıdem tazminatına hak kazanılır.

Ölüm, evlenme, doğum gibi mazerete dayalı izinlerin kullandırılmaması; hak kazanılan yıllık ücretli izin süresinin tümünün takip eden hizmet yılı içerisinde kullanımına izin verilmemesi; kadın çalışanlara yönelik analık izinlerinin, ücretsiz veya kısmi süreli çalışmaların kullandırılmaması durumunda da işçi iş akdini haklı nedene dayalı olarak feshedebilir.

İşin niteliği çalışanın sağlığını olumsuz etkiliyor ya da yaşayışını tehlikeye sokuyor ise yine kıdem tazminatı hak edilerek işten ayrılış gerçekleşebilir. Yine iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerinin işveren tarafından yerine getirilmediği durumlarda da benzer durum gerçekleşir.

Tüm bu hususların ispatı önem arz etmekle, kişiler ve olaylar yönünden yaşanan farklılıklardan ötürü hukuki destek alınması gerekmektedir. Saygıyla…