Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün aramızdan ayrılışının 87. yıl dönümünde, kendisine konulan teşhisler ve uzun yıllara yayılan sağlık mücadelesi tekrar gündeme geldi. Atatürk’ün hastalıkları, hem gençlik yıllarından hem de devlet yönetiminin en yoğun dönemlerinden izler taşıyor.
Atatürk’ün bilinen ilk ciddi sağlık problemi, Manastır Askeri Lisesi’nde okuduğu 1896 yılında geçirdiği sıtma oldu. O dönemin yaygın hastalıklarından biri olan sıtma, Atatürk’te yüksek ateş, titreme ve ciddi halsizlik yaratmış; farklı dönemlerde birden fazla kez tekrarlamıştır.
Trablusgarp cephesi’nde ortaya çıkan göz rahatsızlıkları
Trablusgarp ve Bingazi’deki zorlu görev koşulları Atatürk’ün gözlerinde çeşitli rahatsızlıklara yol açtı. Kum fırtınaları, yetersiz hijyen ve savaş ortamı nedeniyle göz enfeksiyonları yaşadığı, bu nedenle dönem dönem tedavi gördüğü biliniyor.
I. Dünya savaşı döneminde böbrek sorunları
Savaşın ağır şartları Atatürk’ün böbrek sağlığını da etkiledi.
Böbrek rahatsızlıkları için Viyana’da ve Karlovy Vary (Carlspad) kaplıcalarında tedavi gördü. Doktorların önerisi üzerine uzun süre böbrek sağlığına dikkat etmesi gerekti.
Akciğer iltihabı ve sürekli öksürük şikâyetleri
Atatürk, I. Dünya Savaşı yıllarında akciğer iltihabı (pnömoni) ve yoğun öksürük problemiyle mücadele etti. Soğuk iklim, cephe koşulları ve yorgunluk bu dönemde solunum yoluyla ilgili rahatsızlıkların sıklaşmasına neden oldu.
Yoğun çalışma temposu ve tekrarlayan kalp spazmları
Cumhuriyet’in kuruluş döneminde Atatürk’ün yaşadığı yoğun stres ve çalışma temposu, kalp sağlığını olumsuz etkiledi.
1923 yılında ilk ciddi koroner spazmını geçiren Atatürk, sol kola vuran şiddetli göğüs ağrısı nedeniyle tedavi altına alındı. Aynı yıl ikinci bir spazm daha yaşadı.
1927’de bu sağlık sorunları yeniden nüksetti ve ünlü doktorlar Prof. Dr. Kraus ve Prof. Dr. Von Romberg Ankara’ya çağrıldı.
1926’da bursa’da yaşanan kulak problemleri
Haziran 1926’da Bursa’da bulunduğu sırada Atatürk, kulak ağrıları ve işitme problemleri yaşadı.
O dönem yapılan tedavilerin ayrıntıları tam olarak bilinmese de kulak rahatsızlıklarının dönem dönem tekrar ettiği biliniyor.
1936’da geçirilen zatürre
22 Kasım 1936’da yüksek ateş ve titreme şikâyetleriyle Atatürk’e zatürre teşhisi konuldu. Dr. Refik Saydam ve Dr. Asım Arar’ın müdahalesiyle hastalık kontrol altına alındı ancak bu süreç Atatürk’ün genel sağlık direncini önemli ölçüde düşürdü.
1938’de konulan siroz teşhisi ve son aylar
Atatürk’ün sağlık durumundaki ciddi bozulmanın temel nedeni siroz oldu.
1938’in başlarında Prof. Dr. Nihat Reşat Belger tarafından konulan siroz teşhisi sonrası Atatürk sık sık ateşlenmeye, hızla kilo kaybetmeye ve yoğun halsizlik yaşamaya başladı.
Yaz aylarında zatürreye de yakalanması durumu daha da ağırlaştırdı.
6 Eylül 1938’de Fransız hekim Prof. Dr. Fissenger Dolmabahçe Sarayı’na gelerek Atatürk’ün karnından altı litre sıvı aldı.
16 Ekim 1938’de ağır bir komaya giren Atatürk, bu durumdan çıkamadı ve tedavilere rağmen gün geçtikçe güç kaybetti.
Mustafa Kemal Atatürk, 10 Kasım 1938’de saat 09.05’te Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu.
