ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), kırmızı boya No. 3’ün kullanımını yasakladı. Bu karar, boya maddelerinin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri konusunda artan endişeleri gündeme taşıdı. Uzmanlar, kırmızı boya No. 40 ve diğer yaygın renkli katkı maddelerinin güvenliğine dair yeniden değerlendirme yapılması gerektiğini savunuyor.
KIRMIZI BOYA NO. 3 VE KANSER RİSKİ
Kırmızı boya No. 3, petrokimya türevi bir boyadır ve genellikle gıda, içecek ve ilaçlarda kırmızı renk vermek için kullanılır. Ancak, boya, 30 yıl önce sıçanlarda kanser yapıcı etkiler gösterdiği için yasaklandı. FDA, bu boyayı içeren ürünlerin 2027 ve 2028 yılına kadar formülasyonlarını değiştirmelerini istedi. Bu yasak, 2022 yılında yapılan bir başvuruya dayanmaktadır.
FDA'nın yasakladığı kırmızı boya No. 3 dışında, ABD'de yaygın olarak kullanılan diğer boyalar da çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilmektedir. Uzmanlar, kırmızı boya No. 40, sarı boya No. 5 ve No. 6, mavi boya No. 1 ve No. 2, yeşil boya No. 3 gibi yapay boyaların uzun vadeli etkilerinin yeterince araştırılmadığını vurgulamaktadır.
YAPAY BOYALARIN NÖROLOJİK ETKİLERİ
California Çevresel Sağlık Tehlike Değerlendirme Ofisi, 2021’de yaptığı bir araştırmada, yapay gıda boyalarının çocuklarda nörolojik ve davranışsal sorunlara yol açabileceğine dair güçlü kanıtlar buldu. Özellikle kırmızı boya No. 40 ve sarı boya No. 5, çocukların ruh halini, uyku düzenini ve davranışlarını olumsuz etkileyebilir.
YAPAY BOYALARIN KANSER RİSKİ
Yapay boyalar, ayrıca kanserle ilişkilendirilen kimyasal maddeler içerebilir. Sarı boya No. 5 ve No. 6, kanserojen benzidin gibi maddelerle kirlenmiş olabilir. Mavi boya No. 2, farelerde tümörlere neden olduğu belirtilmiştir. Yeşil boya No. 3 ise hayvanlarda mesane tümörlerine yol açmıştır.
BOYALARIN VÜCUTTA BİRİKİCİ ETKİSİ
Yapay boyaların vücutta birikici etkileri konusunda yapılan hayvan çalışmaları, bu boyaların hızla metabolize edilip atıldığını gösterse de, uzun vadede birikici etkilerinin olabileceği düşünülmektedir. Özellikle çocukların daha küçük vücutlara sahip olması, onları bu boyaların olumsuz etkilerine daha duyarlı hale getirmektedir.
FDA'NIN BOYA MADDELERİ ÜZERİNDEKİ GÖZDEN GEÇİRME SÜRECİ
FDA, gıda boyalarının güvenliğini düzenli olarak gözden geçirmektedir, ancak son incelemeler 1960'lar, 70'ler ve 80'lerde yapılmıştır. Bu dönemde, toksikolojik çalışmalara dayalı veriler sınırlıydı. Bugün, yapay boyaların potansiyel sağlık riskleri konusunda daha fazla veri mevcuttur. Çevre Çalışma Grubu, FDA’nın bu boyaları daha dikkatli bir şekilde incelemesi gerektiğini belirtiyor.
YAPAY BOYALARDAN KAÇINMA YOLLARI
Yapay gıda boyalarını tüketmemek için, etiketleri dikkatlice okumak önemlidir. Boyalar, genellikle aşırı işlenmiş gıdalarda ve içeceklerde bulunur. Etiketlerde kırmızı boya No. 3, kırmızı boya No. 40, sarı boya No. 5, mavi boya No. 1 ve 2 gibi isimlerle yer alır. Tüketiciler, bu maddelerden kaçınmak için doğal içeriklere sahip ürünleri tercih edebilirler.
