Yenidoğan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ahmet Yağmur Baş, doğuştan gelen hastalıkların erken teşhisinde büyük rol oynayan topuk kanı testi konusunda aileleri uyardı. Baş, bu testin ihmal edilmesinin, bir ailenin bebeklerine yapabileceği en büyük kötülük olduğunu belirtti.
TOPUK KANI TESTİ NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?
1987’den bu yana Türkiye’de Sağlık Bakanlığı öncülüğünde yürütülen Yenidoğan Tarama Programı kapsamında uygulanan topuk kanı testi, yenidoğan bebeklerden birkaç damla kan alınarak yapılır. Bu basit testle, 6 genetik hastalık erken dönemde tespit edilebiliyor:
- Fenilketonüri (FKU)
- Konjenital Hipotiroidi (KHT)
- Biyotinidaz Eksikliği (BE)
- Kistik Fibrozis (KF)
- Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH)
- Spinal Musküler Atrofi (SMA)
Erken tanı sayesinde bebeklerde zeka geriliği, kalıcı sakatlık, beyin hasarı ve ölüm gibi ciddi sonuçlar önlenebiliyor.
“ŞEHİR EFSANELERİNE İNANMAYIN”
Son yıllarda bazı ailelerin topuk kanı testini reddettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Baş, testle ilgili ortaya atılan “şehir efsanelerinin” bilimsel bir temeli olmadığını vurguladı. Toplumda dolaşan, “alınan kanın farklı amaçlarla kullanıldığı” yönündeki söylentilerin sosyal medya kaynaklı yanlış bilgiler olduğunu belirterek, devletin bu tür dezenformasyonlara karşı politika geliştirmesi gerektiğini ifade etti.
“AŞI KARŞITLIĞI DA BÜYÜK TEHLİKE”
Topuk kanı kadar önemli bir diğer konuya da değinen Prof. Dr. Baş, son dönemde artan aşı reddi hakkında uyarılarda bulundu:
“Aşı oranları düşerse, yok olmuş hastalıklar yeniden hortlayabilir. Çocuk felci, tetanos gibi hastalıklar aşılama sayesinde görülmüyor. Ancak göç alan bir ülke olduğumuz için, aşısız bireyler bulaş riskini artırabilir. Aileler, çocuklarının geleceği için bu uygulamalara anlam yüklememeli ve tıbbi önerilere güvenmelidir.”
“AŞI REDDİNE KARŞI MÜCADELE ŞART”
Türk Neonatoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Esin Koç da aşı reddinin yenidoğan sağlığı açısından ciddi bir sorun olduğunu belirtti. Covid-19 pandemisiyle birlikte artan güvensizlik ortamının, ailelerin aşıya karşı mesafeli olmasına neden olduğunu söyleyen Koç, şu ifadeleri kullandı:
“Aşı reddi, yenidoğanda kanayan yaramız. Aşılar, bebek ölümlerini büyük ölçüde azaltmıştır. Tetanostan eskiden yüzde 100 ölümle karşı karşıya kalınırken, şimdi bu vakalara rastlanmıyor. Aşı karşıtlığı yayılırsa, geçmişte verdiğimiz tüm emekler boşa gider.”
DEVLET, DERNEKLER VE HEKİMLERDEN ORTAK ÇAĞRI
Prof. Dr. Baş ve Prof. Dr. Koç’un ortak mesajı net: Topuk kanı testini yaptırın, aşılara güvenin, bilimsel bilgilere kulak verin. Sağlık Bakanlığı, ilgili dernekler ve hekimler, bu konularda farkındalığın artması için çalışmaya devam ediyor.
