Vücudun kısa sürede aşırı miktarda su almasıyla oluşan su zehirlenmesi, tıbbi adıyla hiponatremi, kandaki sodyum seviyesinin normalin altına düşmesine neden olur. Bu durum, suyun hücre içine sızarak hücrelerin şişmesine yol açmasına ve özellikle beyin gibi hassas organların etkilenmesine neden olabilir. Baş dönmesi, mide bulantısı, kafa karışıklığı, kas krampları ve hatta bilinç kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkan bu durum, tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlara neden olabilir.
HİPONATREMİ NEDEN OLUŞUR?
Hiponatreminin en yaygın nedeni aşırı su tüketimidir. Özellikle sporcular, uzun süreli fiziksel efor sırasında yalnızca su tüketip elektrolit dengesini gözetmediğinde risk altına girer. Ayrıca bazı psikiyatrik rahatsızlıklar (polidipsi), hormon bozuklukları ve idrar söktürücü ilaçlar da bu durumu tetikleyebilir. Böbrekler, normal koşullarda fazla suyu atabilirken, aşırı alım bu kapasitenin ötesine geçerek sıvı dengesinin bozulmasına yol açar.
TEŞHİS VE TEDAVİ SÜRECİ
Su zehirlenmesi şüphesi olan kişilere öncelikle kan testleri uygulanır. Bu testlerle sodyum seviyesi belirlenir. Aynı zamanda idrar testleri ve gerekirse beyin görüntüleme yöntemleriyle hastanın durumu değerlendirilir. Tedavi süreci genellikle sıvı alımının kısıtlanması ve intravenöz yolla sodyum replasmanı uygulanmasıyla ilerler. Şiddetli vakalarda hasta yoğun bakımda takip edilir.
SPORCULARDA SU ZEHİRLENMESİ RİSKİ DAHA YÜKSEK
Özellikle uzun mesafe koşucuları ve dayanıklılık sporlarıyla ilgilenen bireyler, terleme yoluyla kaybettikleri sıvıyı geri kazanmaya çalışırken aşırı su tüketebilir. Bu durumda, yalnızca su içmek yerine elektrolit takviyesi de içeren içecekler tercih edilmelidir. Egzersiz sırasında planlı hidrasyon yapılmalı ve su tüketimi kişisel ihtiyaçlara göre ayarlanmalıdır.
SU ZEHİRLENMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER
-
Günlük su ihtiyacı kişiye özeldir; genelde 2-3 litre yeterlidir.
-
Egzersiz yapanlar, terle kaybettikleri mineralleri geri almak için elektrolitli içecekler tercih etmelidir.
-
Su tüketimi sırasında tuz dengesine dikkat edilmeli, aşırı su alımından kaçınılmalıdır.
-
Alkol ve kafein gibi sıvı kaybını artıran içecekler sınırlandırılmalıdır.
