Türkiye’de her yıl milyarlarca liralık kamu zararına neden olan sahte belge kullanımı ve düzenlenmesi, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni adımlarıyla daha sıkı denetlenecek. Vergi Denetim Kurulu (VDK) Başkanlığı, 1 Ekim itibarıyla sahtecilik fiillerine karşı daha sert önlemler hayata geçirecek.
Sahte belge kullananlara vergi kaçakçılığı işlemi
Yeni düzenlemeyle birlikte, mükelleflerin “sahte belgeyi bilmeden kullandığı” yönündeki değerlendirmelere son verilecek. Bunun yerine, sahte belgenin “bilerek” kullanıldığı esas alınacak. Böylece, sahte belge kullanan mükelleflerin önemli bir kısmı hakkında vergi kaçakçılığı suçu kapsamında işlem yapılacak. Bu kapsamda üç kat vergi ziyaı cezası uygulanacak.
Ayrıca, sahte belge kullandığı tespit edilen mükelleflerden kamu alacağını güvence altına almak için teminat istenecek. Riskli grupta bulunan ve gerekli teminatı gösteremeyenler için ihtiyati haciz gündeme gelecek.
Yapay zeka destekli analiz süreci
VDK bünyesinde kullanılan Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi, mal ve hizmet alım-satım işlemlerinin gerçek olup olmadığını risk skorlamasıyla analiz edecek. Riskli görülen mükelleflerden depolarındaki malları göstermeleri, satış belgelerini ibraz etmeleri veya üretimde kullandıkları ürünleri kayıtlarla açıklamaları istenecek.
Denetimler, kapalı işletmeler yerine aktif olarak faaliyet gösteren şirketlere yoğunlaşacak. Ayrıca, para hareketleri, yoklamalar ve envanter sayımları gibi yöntemlerle sahte belge kullananların tespiti hızlanacak. Bu kişiler hakkında doğrudan işlem tesis edilecek.
Düzenleyenler de takibe alınacak
Sadece kullananlar değil, sahte belge düzenleyenler de yeni dönemde yakın takibe alınacak. Bugüne kadar aylar süren inceleme süreçleri, yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları sayesinde kısa sürede tamamlanacak. Bu sayede, zincirleme şekilde sahte belge düzenleyen kişi ve şirketlerin tespiti kolaylaşacak.
Organize şekilde sahte belge düzenleyenlerin faaliyetleri aynı zamanda kara para aklama boyutuyla da araştırılacak. Başkanlık, geçmişte sahte belge kullandığından şüphelenilen mükelleflere yazılı bildirimde bulunacak ve kayıtlarını düzeltmeleri için fırsat tanıyacak.
Bakan Şimşek’ten açıklama
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, alınacak tedbirlerin önemine vurgu yaparak şu ifadeleri kullandı:
“Sahte belgeyle mücadeleye yönelik tedbirleri artırırken, risk analizine dayalı yeni uygulamaları devreye alıyoruz. Mükelleflerimizin sürece uyum sağlayabilmesi adına bu tedbirleri 1 Ekim itibarıyla uygulamaya koyacağız. Bu tarihten sonra gerçekleştirilecek fiillerde sistem devrede olacak.”
