İşe iade davası, haksız yere işten çıkarıldığını düşünen işçilerin işlerine geri dönme talebiyle açabileceği bir dava türüdür. Ancak bu davayı açabilmek için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.
İşe İade Davası İçin Gerekli Şartlar
1. İşyerinde 30'dan Fazla İşçi Çalışmalı
İşe iade davası açabilmenin ilk şartı, işten çıkarıldığı tarihte işyerinde en az 30 işçinin çalışıyor olmasıdır. İşyerinde çalışan işçi sayısı, sadece işyerinde fiilen çalışan işçilerle sınırlı değildir. İş sözleşmesi devam eden fakat çeşitli nedenlerle (hastalık, yıllık izin gibi) o dönemde çalışmayan işçiler de bu sayıya dahil edilir. Ancak, çıraklar, stajyerler ve süreksiz işlerde çalışanlar bu hesaplamaya dahil edilmez.
2. İşçinin En Az 6 Ay Kıdemi Olmalı
İşçilerin işe iade davası açabilmesi için en az 6 aylık bir kıdeminin bulunması gerekir. Bu süre, aynı işyerinde kesintisiz çalışılan zamanı ifade eder. Ancak yer altı işlerinde çalışan işçiler için bu 6 aylık kıdem şartı aranmaz.
3. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesine Tabi Olmak
İşe iade davası açabilmek için işçinin belirsiz süreli bir iş sözleşmesi ile çalışıyor olması gerekmektedir. Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçiler bu haktan yararlanamaz.
İşverenin Fesih Sebebi Geçerli Olmalı
İşverenin işçiyi işten çıkarırken geçerli bir sebebe dayanması gerekir. İş Kanunu'na göre işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından kaynaklanan sebepler ya da işyerinin ekonomik durumuna bağlı olarak iş akdini feshedebilir. Ancak, işçinin sendikal faaliyetlere katılması, ırk, cinsiyet, siyasi görüş gibi nedenlerle işten çıkarılması geçerli bir fesih sebebi sayılmaz.
Otuz İşçi Hesabı Nasıl Yapılır?
İşyerinde çalışan işçi sayısının 30'un altında olup olmadığını belirlemek için, işverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa, tüm bu işyerlerinde çalışan işçilerin toplamı dikkate alınır. Ayrıca, tam ve yarı zamanlı, sürekli veya mevsimlik işçiler de 30 işçi hesabına dahil edilir.
Alt İşveren ve Taşeron İşçiler
Alt işveren işçileri, iş güvencesi hükümlerinden kaçmak amacıyla muvazaalı olarak gösterildiyse, bu işçiler de 30 işçi hesabına dahil edilir. Yargıtay, bu tür durumlarda işçilerin de hesaba katılması gerektiğini belirtmektedir.
