HPV sadece kadınlarda değil, erkeklerde de ciddi hastalıklara yol açabiliyor. Uzmanlar, kanser riskini azaltmak için HPV aşısının her iki cinsiyet için de uygulanmasını öneriyor.
Kadın sağlığını tehdit eden en yaygın enfeksiyonlardan biri olan HPV (Human Papilloma Virüsü), çoğu zaman basit bir siğil olarak görülse de, ilerleyen yıllarda rahim ağzı kanseri başta olmak üzere birçok ciddi hastalığa neden olabiliyor.Üstelik bu virüs yalnızca kadınları değil, erkekleri de etkiliyor.
Kadın Hastalıkları ve Doğum / Jinekolojik Onkoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Doğukan Yıldırım, HPV’nin hem kadın hem de erkek sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, en etkili korunma yöntemi olan HPV aşısının önemine vurgu yaptı.
HPV’NİN 200’DEN FAZLA TİPİ BULUNUYOR
Yapılan araştırmalara göre HPV’nin 200’den fazla tipi bulunuyor. Bu tiplerin bir bölümü yalnızca ciltte kozmetik sorunlara yol açarken, bazıları rahim ağzı, vajina, vulva, anüs ve baş-boyun bölgesindeki kanserlerin oluşumuna kadar giden ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, cinsel olarak aktif bireylerin yaklaşık yüzde 80’i yaşamlarının bir döneminde HPV ile karşılaşıyor.
Bağışıklık sistemi çoğu zaman virüsü temizlese de, özellikle HPV 16 ve 18 gibi yüksek riskli tipler kalıcı hale geldiğinde hücrelerin DNA yapısını bozarak kanserleşme sürecini başlatabiliyor.
HPV ENFEKSİYONU YILLAR SONRA KANSERE DÖNÜŞEBİLİR
HPV’nin etkileri yalnızca siğillerle sınırlı değil. Virüs, fark edilmeyen hücresel değişikliklerle yıllar sonra kansere yol açabiliyor.
En sık görülen iyi huylu lezyonlar genital siğiller (kondilom) olup genellikle HPV 6 ve 11 tiplerinden kaynaklanıyor. Ancak tedavi edilmezse CIN 2 ve CIN 3 gibi kanser öncüsü lezyonlar rahim ağzı kanserine dönüşebiliyor.
HER YIL 600 BİN KADINA RAHİM AĞZI KANSERİ TANISI KONUYOR
Dünya genelinde her yıl yaklaşık 600 bin kadın rahim ağzı kanseri tanısı alıyor ve bunların yaklaşık 300 bini yaşamını kaybediyor. Neredeyse tüm rahim ağzı kanseri vakalarında HPV etkili oluyor. Virüs, hücre içine yerleşip E6 ve E7 onkojen proteinleri üreterek hücrenin DNA onarım mekanizmalarını bozuyor ve kanserleşme sürecini tetikliyor.
PAP SMEAR VE HPV DNA TESTİ HAYAT KURTARIYOR
HPV enfeksiyonu çoğu zaman belirti vermeden ilerliyor. Bu nedenle düzenli kontroller ve tarama testleri büyük önem taşıyor. Kadınlar için önerilen iki temel test bulunuyor:
· Pap Smear testi: Hücrelerdeki erken değişiklikleri gösterir.
· HPV DNA testi: Yüksek riskli virüs tiplerini doğrudan tespit eder.
Bu iki testin birlikte yapılması, rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve önlenmesinde altın standart olarak kabul ediliyor.
HPV AŞISI HER İKİ CİNSİYETE DE KORUMA SAĞLIYOR
HPV aşısı, rahim ağzı kanseri dahil birçok HPV kaynaklı kanserin önlenmesinde bilimsel olarak kanıtlanmış en etkili yöntemdir. Aşı, yalnızca kız çocukları için değil, erkekler için de koruma sağlar. Bulaşmayı azaltır, genital siğillerin ve diğer HPV ilişkili kanserlerin önüne geçer.
Aşı, genellikle 11-12 yaşlarında önerilmekle birlikte, bu yaşlardan sonra da güvenle uygulanabilir. En tehlikeli HPV tiplerine karşı yüksek koruma sağlayan aşılar, toplum genelinde bulaş oranını ciddi şekilde azaltır.
FARKINDALIK, AŞILAMA VE DÜZENLİ TAKİP ŞART
HPV yalnızca dışarıdan fark edilen bir cilt sorunu değildir; yıllar sonra sessizce kansere dönüşebilir. Bu nedenle farkındalık, aşılama ve düzenli jinekolojik kontroller büyük önem taşır. Aşının yaygın uygulandığı ülkelerde rahim ağzı kanseri ve kanser öncüsü lezyonlarda ciddi oranda azalma gözlenmiştir. Türkiye’de HPV aşısı henüz ulusal aşı takviminde yer almamakla birlikte, bireysel olarak yaptırmak mümkündür.
İLERİ EVRELERDE CERRAHİ MÜDAHALE GEREKEBİLİR
HPV’ye bağlı lezyonların tanı ve tedavisinde jinekolojik onkoloji uzmanlarının deneyimi belirleyici rol oynar. Erken evrelerde basit tedavi yöntemleri yeterli olurken, ileri evrelerde kolposkopi, biyopsi, minimal invaziv cerrahi ve immünoterapi gibi modern yaklaşımlar uygulanabilir.
