İki gastronomi öğrencisi, doğal afet dönemlerinde vatandaşların sağlıklı beslenebilmesini sağlamak amacıyla, geleneksel Türk yemeklerini uzun süre bozulmadan saklayabilecek bir teknik geliştirdi. Proje, TÜBİTAK desteğiyle hayata geçirilirken, kullanılan özel yöntem sayesinde yemeklerin besin değeri ve lezzeti korunuyor.
Öğrenciler, geleneksel Türk mutfağına ait yemekleri pişirdikten sonra “dondurarak kurutma” yöntemiyle dayanıklı hale getiriyor. Bu işlem sonrasında yemekler özel kaplarda saklanıyor ve ihtiyaç halinde üzerine su eklenerek yeniden tüketilebiliyor.
DONDURARAK KURUTARAK BESİN DEĞERİ KAYBI ÖNLENİYOR
Projeye öncülük eden akademisyen, “Bu yöntem aslında bilinen bir teknik ama biz ilk kez yemeklere uyguladık. Pişirilen yemekler, küçük kaplara konuluyor, ardından -70 derecede vakum altında suyu uzaklaştırılarak kurutuluyor. Böylece yemekler hem mikrobiyolojik olarak güvenli hale geliyor hem de vitamin ve mineral kaybı yaşanmıyor,” diyerek sürecin bilimsel altyapısını anlattı.
Bu sayede geliştirilen yemeklerin uygun koşullarda 10 yıla kadar saklanabildiği belirtilirken, afet gibi olağanüstü durumlarda, pratik ve sağlıklı bir beslenme çözümü sunabileceği vurgulanıyor.
ÇEŞİT ARTIRMAK VE SERİ ÜRETİME GEÇMEK HEDEFLENİYOR
Projenin bir diğer önemli ayağı da ürün yelpazesini genişletmek. Öğrenciler, şu ana kadar et, tavuk, balık ve bakliyat gibi temel besin gruplarına ait yemekler hazırladı. Ancak hedef, Türk mutfağının diğer geleneksel lezzetlerini de bu yöntemle uzun ömürlü hale getirerek acil durum gıda stoğuna katkı sağlamak.
Projeye katılan öğrencilerden biri, “Afet sonrası bölgelere daha önce kuru gıda gönderimi yapmıştık. Bu deneyimimiz, insanlara daha besleyici ve sıcak yemek ulaştırma fikrini doğurdu. Ürünlerimizi pilot olarak sunduk ama hedefimiz seri üretime geçmek,” dedi.
BİLİMSEL YÖNÜYLE DİKKAT ÇEKEN PROJEYE YATIRIM ÇAĞRISI
Projede yer alan diğer öğrenci ise gastronomiyle yalnızca yemek pişirme olarak değil, bilimsel bir alan olarak ilgilendiğini belirtti. “Yemeği uzun ömürlü hale getirmek bilimsel bir süreçtir. Bu projede hem akademik anlamda gelişim sağladım hem de topluma fayda sağlayacak bir işe katkı sundum. Eğer yatırımcı desteği alabilirsek bu çalışmayı daha büyük ölçekte sürdürebiliriz,” sözleriyle projeye yatırım çağrısında bulundu.
AFETLERDE GÜVENLİ VE BESLEYİCİ GIDA ARTIK MÜMKÜN
Geleneksel yemeklerin modern tekniklerle yeniden tasarlanması, hem halk sağlığına katkı sunuyor hem de acil durumlara yönelik sürdürülebilir çözümler sunuyor. Bu tür projeler, afet yönetimi kapsamında gıda güvenliğini artırmak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Gastronomi öğrencilerinin öncülük ettiği bu yenilikçi çalışma, afet durumlarında sağlıklı beslenmenin mümkün olabileceğini göstererek, gelecekte benzer projeler için ilham kaynağı olmayı hedefliyor.
