Baharatlar, kuruyemişler ve bitkisel karışımlar uygun koşullarda saklanmadığında küf gelişimi görülebiliyor. Bu küfler, aflatoksin adı verilen zehirli maddeler üretebiliyor. Uzun süreli maruziyet, karaciğer hastalıkları ve kanser riskini artırabiliyor. Aflatoksin genellikle mısır, fındık, yer fıstığı, baharatlar, kuru meyveler ve tohumlarda ortaya çıkıyor.
Uzmanlar, tüketicilerin hem satın alma hem de saklama süreçlerinde titiz davranması gerektiğini vurguluyor. Gözle veya koku yoluyla aflatoksin tespiti mümkün olmadığı için güvenilir kaynaklardan ürün temini büyük önem taşıyor.
AÇIKTA BEKLEYEN BAHARATLAR VE RİSK GRUBU
Aflatoksin, özellikle Aspergillus türü küflerin nemli ve sıcak ortamlarda çoğalmasıyla ortaya çıkıyor. Bu küfler tarlada, hasattan sonra veya depolama sırasında ürünleri etkileyebiliyor. Uygun olmayan kurutma, taşıma veya stoklama koşulları aflatoksin üretimini hızlandırıyor.
Risk grubu özellikle yer fıstığı, fındık, mısır, kırmızıbiber, karabiber, zerdeçal ve zencefil gibi baharatlar ile kuru meyveler ve tohumları kapsıyor. Açıkta bekleyen ve uzun süre depolanan ürünlerde aflatoksin oluşma ihtimali daha yüksek.
AFLATOKSİN VE SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Aflatoksin, vücutta birikerek kanser yapıcı etki gösterebiliyor. Uzun süreli maruziyet karaciğer hücrelerinde hasara yol açabilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve çocuklarda büyüme geriliği riskini artırabilir. Bu nedenle özellikle çocuklar, hamileler ve kronik hastalığı olan bireyler için tüketim dikkatle yapılmalı.
Uzmanlar, görsel olarak temiz görünen ürünlerin bile aflatoksin içerebileceğini belirtiyor. Bu nedenle yalnızca laboratuvar testleriyle güvenli ürün tespit edilebiliyor.
AFLATOKSİNDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ
1. Güvenilir satıcı tercih edin: Paketli, üretici bilgisi ve son kullanma tarihi olan ürünler riskleri azaltır.
2. Nemden uzak tutun: Baharat ve kuruyemişler serin, kuru ve karanlık ortamlarda, kapaklı kaplarda saklanmalı.
3. Görünüm ve koku kontrolü yapın: Küf kokusu veya renk değişimi fark edilirse ürün atılmalı.
4. Küçük miktarlarda alın: Uzun süre depolanan ürünlerde risk artar; sık sık az miktarda almak güvenlidir.
5. Evde saklama süresini kısa tutun: Açılmış ürünler uzun süre bekletilmemeli.
Doğru saklama ve satın alma alışkanlıkları, aflatoksin riskini minimuma indirerek hem sağlık hem de gıda güvenliği açısından önemli bir önlem oluşturuyor.
