Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Rusya’dan gaz ve petrol ithalatını kademeli şekilde sona erdirmeyi hedefleyen yeni bir yasa teklifini kamuoyuna sundu. Teklife göre, AB ülkelerinde Rusya kaynaklı boru hattı gazı ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) kullanımı adım adım sonlandırılacak.
Yasa teklifine göre, 1 Ocak 2026 itibarıyla Rusya’dan yeni doğal gaz alım sözleşmesi imzalanamayacak. Daha önce, 17 Haziran 2025’ten önce yapılmış kısa vadeli sözleşmelere dayalı alımlar ise en geç 17 Haziran 2026’ya kadar devam edebilecek.
Öte yandan, denize kıyısı olmayan ülkeler için uzun vadeli sözleşmelere dayalı boru hattı teslimatlarına 2027 sonuna kadar istisnai olarak izin verilecek.
AB Komisyonu'nun düzenlemesiyle birlikte, 1 Ocak 2028 itibarıyla Rus gazı kullanımı fiilen sona erecek. Ayrıca Rusya veya Rus şirketleriyle LNG terminal hizmetleri için uzun vadeli sözleşme yapılması da yasaklanacak. Mevcut terminal kapasiteleri, alternatif tedarikçilere yönlendirilecek.
Bu plan, enerji arz güvenliğini koruyarak ve fiyat şoklarını önleyerek kademeli geçiş sağlayacak.
AB Komisyonu, her üye ülkeden Rusya’dan enerji ithalatını sonlandırmaya yönelik somut adımlar içeren planlar hazırlamasını isteyecek. Ayrıca, Rus gazına ilişkin mevcut sözleşmelere sahip şirketlerin, Komisyona detaylı bilgi vermesi gerekecek.
Süreci, AB Komisyonu ile AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER) birlikte izleyecek. Olası enerji arz sorunlarında, acil önlemler alınabilecek.
Ancak yasa teklifine, enerji fiyatlarının artacağı gerekçesiyle Macaristan ve Slovakya gibi bazı üye ülkeler karşı çıkıyor. Söz konusu teklifin yürürlüğe girmesi için AB Konseyinde nitelikli çoğunluk ve Avrupa Parlamentosu (AP) onayı gerekiyor.
AB, 2021'de doğal gazının yaklaşık %45’ini Rusya’dan ithal ediyordu. Bu oran 2024 itibarıyla %19’a düştü. Benzer şekilde, Rusya’nın AB petrol ithalatındaki payı da %27'den %3'e kadar geriledi.
Buna karşın, bazı AB ülkeleri halen Rusya’dan LNG ve boru hattı gazı alımını sürdürüyor. Yeni yasa, bu bağımlılığı tamamen ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
