Aşırı sıcaklar, hava sıcaklığının mevsim normallerinin çok üzerine çıkmasıyla ortaya çıkan bir iklim olayıdır. Bu durum genellikle yüksek nem oranı, düşük rüzgar hızı ve uzun süreli sıcak hava dalgalarıyla birlikte görülür. Gündüz kadar gece sıcaklıklarının da yüksek olması, vücudun kendini soğutma mekanizmasını zorlaştırır.
Vücut ısısını dengeleyemeyen bireylerde sıcak çarpması, tansiyon problemleri ve sıvı kaybı gibi durumlar gelişebilir. Bu da özellikle yaşlılar, bebekler, hamileler, kronik hastalığı olanlar ve açık havada çalışanlar için ciddi sağlık sorunları doğurabilir.
AŞIRI SICAKLARIN SAĞLIĞA ETKİLERİ
Yüksek sıcaklıklar vücudun su ve mineral dengesini bozar. Dehidrasyon, halsizlik, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, kas krampları ve hatta bayılma gibi belirtiler görülebilir. Kalp ve damar hastalıkları olan bireylerde tansiyon problemleri sıklaşabilir ve kalp ritmi bozulabilir.
Sıcak çarpması, vücut sıcaklığının 38°C üzerini geçmesiyle oluşur. Aşırı terleme, ciltte kuruluk, baş ağrısı, bulantı, yüksek nabız gibi belirtilerle kendini gösterir. Müdahale edilmezse hayati risk taşır.
Güneş çarpması ise doğrudan güneşe uzun süre maruz kalındığında gelişir. Özellikle çocuklar ve yaşlılarda daha tehlikelidir. Güneş yanıkları, UV ışınlarına korunmasız maruz kalmanın bir sonucudur ve ciltte ağrı, kızarıklık ve su toplaması gibi belirtiler görülür.
RİSK ALTINDAKİ GRUPLAR
-
Bebekler ve çocuklar: Vücut ısı düzenleme mekanizmaları tam gelişmemiştir.
-
Yaşlı bireyler: Sıcaklığa karşı dirençleri düşer, sıvı kaybı daha hızlı gerçekleşir.
-
Hamile kadınlar: Vücut ısısı doğal olarak daha yüksektir.
-
Kronik hastalığı olanlar: Kalp-damar hastalıkları veya tansiyon problemi olanlar daha fazla etkilenir.
-
Açık havada çalışanlar: Uzun süre güneş altında kalmak sıcak çarpması riskini artırır.
Bu grupların daha dikkatli olması ve sıcaklık arttıkça gerekli önlemleri alması gerekir.
AŞIRI SICAKLARDAN KORUNMA YOLLARI
Aşırı sıcaklardan korunmak için şu önlemleri almak önemlidir:
-
Bol su tüketin: Günde en az 2-2.5 litre su içmeye özen gösterin.
-
Serin alanlarda kalın: Gölge veya klima bulunan ortamlarda vakit geçirin.
-
Açık renkli ve hafif kıyafetler tercih edin: Pamuklu, bol ve hava geçirgen kıyafetler giyin.
-
Güneş koruyucu kullanın: Güneşe çıkmadan önce mutlaka yüksek faktörlü güneş kremi sürün.
-
Fiziksel aktiviteleri sınırlandırın: Özellikle öğle saatlerinde yorucu egzersizlerden kaçının.
-
Serinletici duş alın: Ilık suyla duş almak vücut ısısını dengelemeye yardımcı olur.
-
Hafif beslenin: Yağlı, ağır yemeklerden uzak durun. Salata, yoğurt, meyve gibi besinleri tercih edin.
AŞIRI SICAKLARDA YAPILAN HATALAR
Sıcak havalarda yapılan bazı hatalar sağlık sorunlarını artırabilir. En sık yapılan hatalar şunlardır:
-
Yetersiz su tüketimi
-
Uzun süre güneşte kalmak
-
Bu hatalardan kaçınmak, sıcak havalarda sağlıklı kalmak için kritik öneme sahiptir.
-
Ağır ve koyu renkli kıyafet giymek
-
Serinlemeyi ihmal etmek
-
Kafeinli ve alkollü içecekleri fazla tüketmek
-
Güneş kremi kullanmamak
-
Öğün atlamak veya ağır beslenmek
BESLENME ÜNERİLERİYLE SICAKLARDAN KORUNUN
Sıcak hava koşullarında doğru beslenme, vücudun su dengesini korur ve enerjinizi artırır. Bol su içmek, elektrolit açısından zengin besinler (muz, portakal, yoğurt gibi) tüketmek ve ağır yiyeceklerden kaçınmak önerilir. Ayrıca, taze meyve-sebze içeren hafif öğünler, sindirimi kolaylaştırır ve vücut sıcaklığını dengede tutar.




