Melena, genellikle katran benzeri siyah renkte, kötü kokulu dışkı olarak tanımlanan bir durumdur. Bu durum, sindirim sisteminin üst kısımlarında meydana gelen kanamalardan kaynaklanır. Peki, melena nedir ve neden olur?
Melena Nedir?
Melena, üst gastrointestinal sistemdeki kanamanın bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Sindirim sisteminin üst kısımlarında (özofagus, mide, ilk bağırsak) meydana gelen kanamalarda, kan mide asidi ve bağırsak enzimleri tarafından parçalandığı için dışkı siyah renkte olur. Melena, sindirim sistemindeki kanamanın sindirilmiş kanla birleşerek dışkılamaya neden olduğu bir durumdur.
Siyah Dışkının Nedenleri
1. Yemek Borusu (Özofagus) Varisleri
Siroz gibi durumlarda yemek borusundaki toplardamarların genişlemesi, yırtılması durumunda şiddetli kanamalar ve melena görülebilir. Bu durum özellikle özofagus varisleri ile ilişkilidir.
2. Gastrit
Midenin iç yüzeyindeki iltihaplanmalar, gastrite yol açabilir. Gastrit nedeniyle oluşan mukoza hasarı, mide kanamasına ve melenaya sebep olabilir.
3. Mide Ülseri
Peptik ülserler, mide iç yüzeyinde oluşan yaraları ifade eder. Helicobacter Pylori enfeksiyonu gibi faktörler, mide ülserine neden olabilir ve kanamanın ardından melena görülebilir.
4. Özofajit
Yemek borusunun iç yüzeyindeki mukoza enfeksiyonu veya mide asidi nedeniyle oluşan erozyon ve ülserler, özofajitte kanamaya yol açarak melenaya neden olabilir.
5. Basınç Kanamaları
Şiddetli öğürme, kusma veya öksürük gibi durumlar, yemek borusunun mide ile birleştiği bölgede yırtılmaya ve kanamaya neden olarak melenaya yol açabilir.
6. Çeşitli İlaçlar
Ağrı kesiciler ve kan sulandırıcı ilaçlar gibi bazı ilaçlar, gastrointestinal sistemde kanama eğilimini artırabilir. Uzun süreli kullanımları, mide kanamasına ve siyah dışkılama neden olabilir.
7. Gastrointestinal Sistem Kanserleri
Sindirim sisteminde oluşan tümörler, kanama ve melena riskini artırabilir. Bağırsak, mide veya özofagus kanserleri, siyah dışkılamanın altında yatan nedenler arasında yer alabilir.
8. Yenidoğanlarda Anne Kanının Yutulması
Yeni doğan bebeklerde, doğum sırasında anne kanının yutulması nedeniyle ilk günlerde siyah renkte dışkılama görülebilir.
Hangi Doktora Başvurulmalı?
Melena şikayeti yaşayan bireyler, gastroenteroloji uzmanlarına başvurmalıdır. Gastroenteroloji uzmanına ulaşılamıyorsa dahiliye (iç hastalıkları) polikliniklerine başvurularak ön teşhis ve gerekli testler yapılabilir.
Melena Teşhisi ve Tedavisi
Melena teşhisi için detaylı bir tıbbi öykü alınır ve çeşitli testler uygulanır. Kan testleri, arteriyel kan gazı ölçümü, karaciğer fonksiyon testleri gibi testlerle kanamanın kaynağı tespit edilir. Gaita testi ile dışkının kan içerip içermediği belirlenebilir. Endoskopik yöntemlerle sindirim sistemi incelenerek kanamanın yeri ve nedeni belirlenir.
Melena tedavisi, altında yatan nedenin tedavisini içerir. Kanama kontrol altına alınarak, dışkının rengi normale dönebilir ve sağlık sorunlarına yönelik tedaviler uygulanır.
Unutulmamalıdır ki melena, ciddi bir durumdur ve zamanında teşhis ve tedavi önemlidir. Siyah renkli dışkılama durumuyla karşılaşan kişiler, bir sağlık profesyoneli ile görüşmelidir.
