Kan kanserlerinin başında gelen lösemi, çocukluk döneminde en sık rastlanan kanser türü olarak öne çıkıyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Demir, “2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası” kapsamında yaptığı açıklamada, löseminin genellikle soğuk algınlığı veya grip benzeri belirtilerle başladığını belirtti.
Löseminin ilk aşamalarda fark edilmesinin güç olduğunu ifade eden Prof. Dr. Demir, tekrarlayan ateş, halsizlik veya geçmeyen enfeksiyonlar gibi durumlarda ailelerin dikkatli olması gerektiğini söyledi. Kan hücrelerinin kemik iliğinde kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan löseminin, erken tanı sayesinde yüksek oranda tedavi edilebildiğini vurguladı.
KANSIZLIK, ENFEKSİYON VE MORARMA İLK BELİRTİLER ARASINDA
Normal koşullarda kemik iliği, kırmızı ve beyaz kan hücreleri ile trombositleri dengeli üretir. Ancak lösemide bu denge bozulur ve olgunlaşmamış beyaz kan hücreleri (blastlar) hızla çoğalır. Bu durum, kansızlık, sık enfeksiyon ve ciltte morarma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Çocukluk çağı lösemilerinin yaklaşık yüzde 75-80’ini Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) oluşturuyor. Akut Myeloid Lösemi (AML) ise ikinci en yaygın tür olarak görülüyor. Prof. Dr. Demir, bu belirtilerin uzun sürmesi veya tedaviye rağmen geçmemesi durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini belirtti.
GENETİK FAKTÖRLER VE ÇEVRESEL ETKENLER RİSKİ ARTIRIYOR
Löseminin nedenleri arasında genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu biliniyor. Down sendromu, Fanconi anemisi, Bloom sendromu gibi bazı kalıtsal hastalıklar lösemi riskini artırabiliyor.
Ayrıca yüksek doz radyasyon, bazı kemoterapi ilaçları, tarım kimyasalları ve benzin gibi maddelere maruz kalmak da riski yükseltiyor.
Prof. Dr. Demir, bağışıklık sistemi bozuklukları ve bazı viral enfeksiyonların da lösemi gelişiminde rol oynayabileceğini dile getirdi.
TANIDA ALTIN STANDART: KEMİK İLİĞİ BİYOPSİSİ
Lösemi tanısında öncelikle hastanın öyküsü, fizik muayene bulguları ve laboratuvar testleri değerlendirilir. Solukluk, morluk, lenf bezi büyümesi, karın şişliği ve kemik ağrısı gibi bulgular tanı sürecinde önemli ipuçları verir. Kesin tanı ise kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisiyle konulur.
Bu yöntem, löseminin türünü ve tedavi planını belirlemede temel rol oynar. Prof. Dr. Demir, “Kemik iliği biyopsisi lösemi tanısında altın standarttır. Erken tanı, tedavi başarısını doğrudan etkiler,” ifadelerini kullandı.
ERKEN TEŞHİS YAŞAM ŞANSINI ARTIRIYOR
Lösemi hızlı ilerleyen bir hastalık olmasına rağmen erken teşhisle tamamen tedavi edilebilme şansı oldukça yüksektir. Özellikle çocukluk çağı akut lenfoblastik lösemisinde uygun tedaviyle başarı oranlarının çok yüksek olduğu belirtiliyor.
Erken tanı sayesinde hastalık ilerlemeden müdahale edilebilir, dalak, karaciğer ve beyin gibi organlara yayılım engellenebilir. Bu da hem hayati riski azaltır hem de tedavi sürecini kolaylaştırır. Prof. Dr. Demir, ailelerin farkındalık düzeyini artırmasının lösemiyle mücadelede en etkili adım olduğunu söyledi.
