Dr. Öğr. Üyesi Merih Göltaş, "Yangınların yaklaşık yüzde 50'sinin ihmal, yüzde 10'unun kasıtlı, yüzde 10'unun yıldırım gibi doğal nedenlerle, yüzde 30’unun ise faili meçhul kaynaklı çıktığı görülüyor." dedi.
Türkiye’de 1 ayda 1563 yangın
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, 1-30 Haziran 2024 tarihleri arasında 612’si orman, 951’i zirai alan olmak üzere toplam 1563 yangın çıktı. Bu yangınların 499’u tarım alanlarından başlayarak ormanlara sıçradı. Yalnızca 27-30 Haziran arasında 147 orman ve 195 zirai alan yangını kaydedildi.
“En büyük neden ihmal ve dikkatsizlik”
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Doğanay Tolunay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yangınların yaklaşık yarısının ihmalkarlık ve dikkatsizlikten kaynaklandığını belirterek, “Keneyi yakmak için tutuşturulan yastığı camdan atan, rüzgarlı havada kaynak makinesi kullanan ya da çöp yakan vatandaşlar nedeniyle çıkan yangınlar var. Yasak olmasına rağmen anız yakmak da en önemli nedenlerden biri” dedi.
Tolunay, bakımsız araçlardan, tren frenlerinden, biçerdöverlerden kaynaklanan yangınlara da dikkat çekerek, kasıtlı olarak çıkarılan yangınlara örnekler verdi: “2022’de babasına kızan bir vatandaş Marmaris’te orman yakmıştı. Hatta helikopter görebilmek için yangın çıkaran çocuklar bile var.”
1990’lı yıllarda yıllık ortalama 1500 civarında olan yangın sayısının son yıllarda 2 bin 700’e yükseldiğini belirten Tolunay, 2024’te bu sayının 3 bin 800’e ulaştığını ve tek bir günde 100 yangın çıkabildiğini ifade etti.
“Ormanda kıvılcım çıkaracak her şeyden kaçınmalıyız”
Tolunay, vatandaşların yangınlara karşı daha bilinçli olması gerektiğini vurgulayarak, “Ormanda mangal yapmak bir yana, kıvılcım çıkarabilecek her faaliyetten uzak durmalıyız. Hatta taşa çekiçle vurmak bile risklidir” dedi.
Orman Genel Müdürlüğü’nün son iki yılda uçak ve helikopter sayılarını artırdığını belirten Tolunay, “2021-2022’de 35 civarı helikopter ve 3 uçak varken, bu yıl 105 helikopter, 27 uçak ve 14 İHA ile müdahale yapılıyor” bilgisini verdi.
“Mega yangınlar literatüre girdi”
İÜC Orman Fakültesinden Dr. Öğr. Üyesi Merih Göltaş ise orman yangınlarının yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğunu belirterek, “Yangınların yaklaşık yüzde 50’si ihmal, yüzde 10’u kasıt, yüzde 10’u yıldırım gibi doğal nedenler, yüzde 30’u ise faili meçhul kaynaklı” dedi.
İklim değişikliği nedeniyle daha büyük yangınlara karşı dikkatli olunması gerektiğini belirten Göltaş, 2021’de 140 bin hektar alanın yandığını ve bu büyüklükteki yangınların “mega yangın” olarak tanımlandığını ifade etti.
“Anayasa’da affı yok”
Göltaş, kasıtlı orman yangınlarının ağır hukuki sonuçları olduğuna işaret ederek, “Anayasa’da affı olmayan tek suç orman yakmaktır. İhmal kaynaklı yangınların da ciddi hukuki yaptırımları var” dedi.
Orman mühendislerinin bazı durumlarda yangının yayılmasını engellemek için kontrollü karşıt ateş yaktığını belirten Göltaş, bunun yanlış anlaşılabildiğini söyledi.
131 bin gönüllü orman için mücadelede
Göltaş, Orman Genel Müdürlüğü çatısı altında 131 bin gönüllüye yangınla mücadele eğitimi verildiğini belirterek, “Bu gönüllüler gerekli ekipmanlarla sahada görev yapıyor” bilgisini paylaştı.
