Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, yaşadığı aort yırtılması sonrası geçirdiği 12 saatlik kalp operasyonunun ardından yoğun bakıma alındı. Hastaneden yapılan açıklamada, “Genel olarak tedavilerimize iyi yanıt vermektedir. Süreç uzun, bekleyeceğiz. Yoğun bakım süreci devam ediyor” denildi.
Bu gelişmeyle birlikte, halk arasında pek bilinmeyen ancak ölümcül sonuçlara yol açabilen aort yırtılması ve aort anevrizması bir kez daha gündeme geldi.
AORT YIRTILMASI NEDİR?
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Selim İşbir, aort yırtılmasını şu sözlerle açıkladı:
“Aort diseksiyonu, aortun en iç tabakasının yırtılması ve aort damarını oluşturan katmanlar arasına kanın girmesiyle damarın bütünlüğünün bozulmasıdır. Bu durum, ABD’de ölüm sebepleri arasında ilk 10 içerisinde yer almaktadır.”
Yani bu rahatsızlık, kalbin vücuda kan pompaladığı ana damar olan aortun katmanlarının ayrılması ve damarın yırtılması anlamına gelir. Oldukça ciddi bir tablo olan aort diseksiyonu, aniden gelişip yaşamı tehdit edebilir.
BELİRTİLER KALP KRİZİYLE KARIŞTIRILABİLİR
Aort yırtılmasının en belirgin ve yaygın belirtisi, çok şiddetli bir göğüs ağrısıdır. Prof. Dr. İşbir, bu durumun genellikle kalp krizi ile karıştırıldığını belirtiyor. Hastalar şok tablosuna girebilir ve hızlı müdahale edilmezse tablo ölümcül olabilir.
Yırtılma sonrasında görülebilecek diğer belirtiler ise şunlardır:
- Ani ve şiddetli göğüs veya sırt ağrısı
- Tansiyon düşüklüğü
- Felç benzeri bulgular
- Kol ve bacaklarda dolaşım problemleri
- İç organ fonksiyon bozuklukları
AORT YIRTILMASINDA ACİL AMELİYAT HAYAT KURTARIR
Prof. Dr. İşbir, bu tür vakalarda en kısa sürede tam teşekküllü bir hastaneye ulaşmanın hayati önem taşıdığını vurguluyor. Ameliyat sırasında kalp geçici olarak durduruluyor, hasta makinaya bağlanıyor ve yırtılan aort bölgesi çıkarılarak yerine suni damar yerleştiriliyor. Bu operasyonlar yüksek riskli olmakla birlikte zamanında müdahale hayat kurtarıcı olabilir.
BEL AĞRISI VE SES KISIKLIĞI ÖNEMLİ BELİRTİLER OLABİLİR
Birçok hastalık gibi, aort anevrizması da genellikle belirti vermeden sessizce ilerliyor. Ancak damar büyüdükçe çevredeki organlara baskı yapmaya başlıyor. Bu baskılar ise farklı belirtilerle kendini gösterebiliyor.
Özellikle şu semptomlara dikkat etmek gerekiyor:
- Ses kısıklığı: Göğüs boşluğundaki aort genişlemesi, ses tellerine giden sinirlere baskı yaparsa ses kısıklığına neden olabilir.
- Bel ağrısı: Karın ya da göğüs bölgesinde büyüyen anevrizma, omurga ve sinirlere baskı yaparak bel ağrısına yol açabilir.
Bu belirtiler sıklıkla başka hastalıklarla karıştırıldığı için, altta yatan nedenin aort genişlemesi olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
AORT ANEVRİZMASI SESSİZCE GELİŞEBİLİR
Aort anevrizması, aort damarının normalden fazla genişlemesi olarak tanımlanır. Normalde yaklaşık 2.5 cm olan aort çapı, 4 cm’ye ulaştığında anevrizma tanısı konulur. Ancak genellikle 5-5.5 cm'ye ulaştığında cerrahi müdahale gerekir.
Prof. Dr. İşbir’e göre, aort genişlemesi başladığında müdahale edilene kadar yaklaşık 8-10 yıl sürebilir. Bu da hastalığın sinsi ilerlediğini ve düzenli kontrol gerektirdiğini gösterir. Eğer hasta bu genişlemeden habersizse, ilk belirti genellikle rüptür yani anevrizmanın patlaması olabilir ki bu durum çok ciddi ve hayati risk taşır.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Özellikle 65 yaş üstü bireyler, hipertansiyon hastaları, sigara içenler ve genetik yatkınlığı olanlar aort anevrizması ve yırtılması açısından yüksek risk altındadır. Bu kişilerin belirli aralıklarla düzenli kontrollerini yaptırmaları, ölümcül riskleri önlemede en etkili yöntemdir.
