Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlanan “İstihdamda Sektörel Kaymalar ve Çalışan Geçişleri” başlıklı analiz, 2025 yılında işgücü piyasasında yaşanan önemli değişimleri ortaya koydu. Uzman Zeynep Yılmaz tarafından hazırlanan çalışmada, Türkiye’de istihdamın sektörel dağılımında sanayi sektörünün payının azaldığı, buna karşılık hizmetler sektörünün payının arttığı vurgulandı.
Analize göre, 2024 Mayıs-2025 Mayıs döneminde toplam istihdam yüzde 1,2 arttı. Ancak sektörel dağılımda farklılıklar gözlendi. Bu dönemde sanayi sektöründe yaklaşık 157 bin kişilik (yüzde 3,1) istihdam kaybı yaşanırken, inşaat sektöründe 83 bin kişilik (yüzde 4,6) ve hizmetler sektöründe 258 bin kişilik (yüzde 2,9) artış kaydedildi.
Sanayide istihdam azalırken hizmet sektörü yükselişte
TCMB’nin değerlendirmesinde, sanayi sektöründeki istihdam kaybının uzun vadeli küresel eğilimlerle uyumlu olduğu vurgulandı. Ekonomik gelişmişlik düzeyi yükselen ülkelerde, sanayi üretimi artsa bile bu alandaki istihdam payının genellikle azaldığı, buna karşın hizmet sektörünün payının arttığı ifade edildi.
Analizde bu eğilimin teknolojik gelişmeler, üretkenlik artışları, tüketici tercihlerinin hizmetler lehine değişmesi ve imalat süreçlerinin küresel rekabete bağlı olarak farklı ülkelere kayması gibi nedenlerle açıklanabileceği belirtildi.
İşten ayrılanların yeniden iş bulma oranı yüksek
Çalışmada, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 4A kapsamındaki kayıtlar kullanılarak çalışanların iş geçişleri de incelendi. 2024 Mayıs ayında çalışırken haziran ayında iş kaydı bulunmayan yaklaşık 835 bin kişiden 563 bini (yüzde 67) bir yıl içinde yeniden istihdam edildi.
İmalat sanayiindeki işinden ayrılanların yeniden iş bulma oranı yüzde 68 ile genel ortalamaya yakın çıktı. Bu durumun, sanayi sektöründeki istihdam kaybının işsizlik oranında ilave bir artışa yol açma ihtimalini düşürdüğü ifade edildi.
Hizmetlere geçiş dikkat çekiyor
İmalat sanayiinde işinden ayrılan 172 bin çalışandan 70 bini farklı sektörlere geçiş yaptı. Bu kişilerin yüzde 49’u hizmetler sektörüne, yüzde 34’ü imalatın farklı alt kollarına, yüzde 15’i ise inşaat sektörüne yöneldi.
Analizde, 2024 yılının işten işe geçiş oranının en yüksek olduğu yıl olduğuna da dikkat çekildi. 2024 yılında işten ayrılanların bir yıl içinde yeniden işe girme oranı yüzde 67’ye ulaştı.
Türkiye istihdamda dönüşüm sürecinde
TCMB’nin analizinde, “2025 yılında sanayi sektörünün istihdam içindeki payı azalırken, hizmetler sektörünün payı arttı. Bu eğilimin devam etmesiyle Türkiye’nin istihdam dağılımının yüksek gelirli ülkelere yakınsaması bekleniyor.” ifadelerine yer verildi.
