10 Kasım’ın 101 yaşındaki tanığı emekli öğretmen anlatıyor

Şaban Yaylalı, 101 yaşında ve İstanbul’da yaşıyor. Emekli öğretmen olan Yaylalı, mübadil olan ailesinin kendisi 2 yaşındayken Sivas‘ın Sevindik köyüne yerleştirildiğini söylüyor.

Burada, hayvanlarla aynı çatı altında tek odalı bir evde 6 yıl boyunca yaşamışlar. Yaylalı, 4 yaşındayken, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Erzurum’a giderken köylerinden geçtiğini, Büyük Önder’i o gün ilk ve son kez gördüğünü anlatıyor.

Evlerinin kötü durumda olduğunu ve Gazi’nin geçişi öncesinde dilekçeler hazırlandığını belirten Yaylalı, yaşadığı dönemin zorluklarına dair duygusal anılarını paylaşıyor.

“Atatürk geldiğinde köylüler yola çıktı, Erzurum’a ailecek gidiyordu. İstiklal Harbi’nden sonraki ilk gidişiydi. Çocuk olduğum için ne olduğunu bile bilmiyorum. Kalpaklı; açık bir arabada, arkasında yaverleri, yanında ailesi. O zaman evlenmişti. Köylülerin ricasını kabul etti. 8-10 lojman yapıldı. Biz o lojmanlara taşındık.”

– “Heyecanlanıp düşenler olmuştu”

Atatürk’ün vefat ettiği 1938’de İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulunda okuduğunu ifade eden Yaylalı, Atatürk’ün ölümünü bir perşembe günü okulun bayrağının yarıya inmesi ve saatin 9.05’te durdurulması ile öğrendiğini söyledi.

Atatürk’ün vefatı ile büyük üzüntü yaşadıklarını ve o gün derslere girmediklerini anlatan Yaylalı, şöyle devam etti:

“Dolmabahçe’de katafalk kurulmuştu, herkes ziyaretine gidiyordu. Fındıklı’dan 4’er kişilik gruplar halinde yaya kaldırımından Dolmabahçe’ye kadar yürüdüm. O büyük kapıdan içeriye girdim. Sahildeki kapıdan, muayede salonuna girdik ki bir gürültü, ağlama sesi. Düşenler, bayılanlar var. Tabutun başında 6 general nöbet tutuyor. Herkes başını yere eğmiş, gözlerinin yaşını silerek Atatürk’ü selamladı. Ben de vardım. Benim önümde heyecanlanıp düşen kadınlar olmuştu. Durmak mümkün değil, sel akıyor arkadan devam edeyim ziyaret edeyim diye.”

– “Bir daha görseydim, yüreğimi verirdim”

Naaşın 19 Kasım 1938’de Ankara’ya götürülmek üzere Dolmabahçe’den alınması törenine de katıldığını aktaran Yaylalı, şunları söyledi:

“Sirkeci’yi görmeniz lazım, adım atacak yer yok. Herkes ağlamaklı. Yerler ıslanıyor, o kadar yaş dökenler var. Adım atamıyorsunuz, önünüze bile bakamıyorsunuz. Törende İstiklal Harbi’nde düşman görünen kişiler Atatürk’ün arkasında ağlayarak yürüdüler. Bir daha görebilseydim, kucaklardım, yüreğimi verirdim ona. Koca Cumhuriyeti emanet etti bize.”